بررسی ماهیت و مسائل نفس از دیدگاه عبدالرزاق فیاض لاهیجی (با مروری کلی بر دیدگاه‌های متکلمان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری کلام (فلسفه دین) مرکز تربیت مدرس دانشگاه قم

چکیده

مباحث نفس یکی از موضوعات پیچیده، پربحث و محوری در مباحث فلسفی و کلامی است. شاید مهم‌ترین وجه این اهمیت، ارتباطِ امکان و کیفیت معاد با مسأله نفس باشد. متکلمان درباره ماهیت نفس اختلاف فراوانی دارند و اغلب آن را غیر مجرد می‌پندارند؛ اما کسانی چون غزالی، فخر رازی، خواجه نصیر و... آن را مجرد دانسته‌اند. قسمت اصلی این مقاله، بررسی آرای یکی از بزرگترین متکلمان عقل­گرا در قرون اخیر، یعنی مرحوم عبدالرزاق لاهیجی است که در آثار مختلف خود به این بحث پرداخته است. بررسی ماهیت و تجرد نفس، رابطه بدن با نفس، حدوث و بقای نفس، تناسخ و... از منظر ایشان محور مباحث اصلی این پژوهش است.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Survey on the Nature of Soul and Related Problems from Fayyaz Lahiji’s viewpoint

نویسنده [English]

  • Gholamhosein Javadpur
Ph. D. student in Kalam University of Qom
چکیده [English]

Soul and related issues are among the complex, controversial and pivotal discussions in philosophy and theology. The most important aspect of the problem of soul is its relation with the possibility and quality of “the Day of Resurrection”. Theologians differ widely in their opinions on the nature of soul and most of them do not believe it to be immaterial. At the same time, however, distinguished theologians like Al-Ghazali, Fakhr Razi, and Khaja Tusi consider human soul to be immaterial. Much of the present article is devoted to examination of the ideas of one the greatest rational theologians in recent centuries, namely the late Abd Al-Razzaq lahiji, who treated in detail the problem in his various works. The nature and immateriality of the soul, relation of mind (soul) and body, temporal creation and immortality of soul, transmigration etc. from his perspective are treated as main discussions in this article.

کلیدواژه‌ها [English]

  • soul
  • immateriality of soul
  • transmigration
  • theologians
  • Lahiji