مسئله نفس و بدن و رابطه آن دو، از مسائل دیرین فلسفی است که به طور جدی ذهن فیلسوفان را در همه قرون و اعصار به خود مشغول کرده است. این مسئله که در غرب، از آن به problem mind – body یاد می‌شود، امروزه یکی از جدی‌ترین مسائل فلسفه ذهن معاصر است. با وجود تلاش‌های زیادی که فیلسوفان ذهن امروز، به کار برده‌اند، قادر به ارائه تبیین معقولی از این مسئله نیستند. در فلسفه اسلامی نیز تا قبل از ملاصدرا، تبیین موجّه و معقولی از این مسئله ارائه نشده بود اما ملاصدرا با ابداع مبانی فلسفی جدید، از قبیل اصالت وجود، تشکیک در وجود و حرکت جوهری، طرحی نو از کل مسائل فلسفی از جمله مسائل نفس ارائه داد که تا قبل از او بی‌سابقه بوده است. ملاصدرا با رد نظریه قدم نفس و حدوث روحانی آن، دیدگاه دیگری که در نحوه پیدایش نفس بر می‌گزیند که به «جسمانیة الحدوث» بودن نفس معروف است. او بر همین مبنا نفس را جوهری سیّال می‌داند که از بدایت جسمانیت خود تا غایت روحانیتش همواره در جنبش و تحرک ذاتی است. ملاصدرا بر مبنای حدوث جسمانی نفس و حرکت جوهری آن، رابطه نفس و بدن را رابطه اتحادی و بر همین مبنا انسان را حقیقتی ذومراتب می‌داند و در نتیجه از این طریق، تأثیر و تأثر متقابل نفس و بدن را تبیین می‌کند.
Graduate students Philosophy of Religion from
Bagher al-oulum (A.s) university
چکیده [English]
The problem of soul and body and their relation is from early time a matter of debate in philosophy in such a way that drew the attention of philosophers in all times and quarters. This problem discussed as mind-body problem in western circles of thought is one the most serious problems in the modern philosophy of mind. Despite all efforts made by contemporary philosophers of mind the problem has not so far received a reasonable and justified account. Also in Islamic Philosophy no reasonable explanation of the soul was given before Mulla Sadra. By introducing new philosophical principles such as fundamental reality of being, gradation of being and substantial motion, Mulla Sadra made a drastic change in whole philosophical problems including soul and related issues, providing solutions unprecedented in philosophy hitherto. He rejected the theory of eternity of soul and its spiritual origination and offered a new theory on soul’s coming to being which is known as “corporeal origination of the soul”. Accordingly the soul is changing substance which from its initial corporeality to its ultimate spirituality is in constant change and essential dynamism. On the ground of initial corporeality of the soul and its substantial motion Mulla Sadra envisage the relation of soul and body as organic and so human being as reality of degrees. It is on these lines that Sadra explains the mutual relations of soul and body.
کلیدواژه‌ها [English]
soul, substantial motion of soul, corporeal origination of the soul, organic composition of soul and body
ابتدای صفحه