در دفاع از مبناگروی: بررسی اشکالات کیث لرر بر مبناگروی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران

چکیده

کیث‌ لرر، با تفکیک مبناگروی خطاناپذیر و خطاپذیر از یکدیگر، سه نقد عمده بر مبناگروی سنتی خطاناپذیر دارد. وی در نقد اول بر آن است که تنها تعداد بسیار اندکی از باورهای پایه وجود دارند و این تعداد محدود نمی‌تواند بمثابه پایة نظام معرفت بشری قرار گیرد. وی در نقد دوم بر نحوة ابتنای باورهای غیرپایه بر باورهای پایه اشکال می‌کند و، در نهایت، مهم‌ترین دلیل مبناگرایان بر لزوم پذیرش این دیدگاه در توجیه معرفت را ـ که «استدلال از راه دور و تسلسل» می‌باشد ـ بدین صورت نقد می‌کند که سلسلة موجه‌سازی باورها لازم نیست تا بی‌نهایت استمرار داشته باشد یا به‌نحو دوری به یکی از حلقات پیشین سلسله مستند شود بلکه اگر فرآیند موجه‌سازی در یک سیاق اجتماعی انجام گیرد، وقتی به یک باور مورد توافق طرفین رسید، این جریان متوقف می‌شود.
به ‌اعتقاد نگارنده، هر سه نقد لرر ناتمام است. نخست آنکه لرر در بحث از باورهای پایه از بدیهیات عقلی به‌کلی غفلت نموده است، دوم آنکه ارتقای معرفتی از بدیهیات به نظریات به کمک استدلال انجام می‌گیرد و، در نهایت، صرف توافق طرفین بر یک باور هرگز به معنای موجه بودن آن نیست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

On behalf of foundationalism: an Investigation of Keith Lehrer’s Objections on foundationalism

نویسنده [English]

  • Mahdi Abdollahi
Faculty member of Research Institute of Wisdom and Philosophy of Iran
چکیده [English]

Having distinguished between corrigible foundationalism and incorrigible one, Keith Lehrer made three main objections to incorrigible traditional foundationalism. In the first objection he holds that there are only a very few basic beliefs and these limited basic beliefs cannot stand as foundation for the system of human knowledge. In the second objection he calls to question the way in which non-basic beliefs are based on basic ones. Finally in his third objection he criticized the most important argument of foundationalists in favor of their position in justification of knowledge i.e. argument from vicious circle and infinite regress. He tries to invalidate the argument with the clam that the justificatory chain need not go on ad infinitum or in circular way be justified on any previous knot but if justificatory process is made in a social context and when a belief is matter of agreement on both sides, the chain will come to halt.
All three objections of Lehrer seem to be flawed. To begin with, in discussing basic beliefs he totally neglected the role of rational self-evident propositions. Secondly the progressive epistemic transfer from self-evident to theoretical (derivative) proposition is made through argument and finally the mere agreement of rival sides on a given belief does not mean that it is justified.

کلیدواژه‌ها [English]

  • coherentism
  • justification
  • Keith Lehrer
  • incorrigible foundationalism