TY - JOUR ID - 19821 TI - اعم بودن علیّت حد وسط در برهان لمّ از خارجی و تحلیلی و پیامد آن JO - فصلنامه علمی پژوهشی آیین حکمت JA - PWQ LA - fa SN - 2008-9309 AU - معلمی, حسن AU - نوری, محمدعلی AD - استادیار گروه فلسفه دانشگاه باقر العلوم(ع) AD - سطح 3 حوزه علمیه قم Y1 - 2016 PY - 2016 VL - 7 IS - زمستان 94 - مسلسل 26 SP - 105 EP - 126 KW - برهان لمّ KW - علیّت خارجی KW - علیّت تحلیلی KW - مفهوم KW - معنا KW - مصداق DO - N2 - آنچه از معنای علیّت مرتکز در ذهن است، علیّت خارجی است و، به دنبال آن، معمولاً شناخت از علیّتِ حد وسط در برهان لمّ به گونۀ علیت خارجی است. از این‌رو، برخی همچون علامه طباطبایی بر این باورند که در فلسفه اولی به دلیل اینکه موضوع آن «موجود بما هو موجود» است و، بنابراین، چیزی بیرون از این موضوع نیست تا علت آن باشد، برهان لمّ که حد وسط در آن علت خارجی نتیجه است راه ندارد. این نوشتار بر آن است که در نقد این دیدگاه، افزون بر اشاره به پاسخ‌های دیگر، بر این پاسخ تمرکز کند که علیّت، اعم از خارجی و تحلیلی است تکیه کلام بر سخنان برخی اندیشمندان است که ماهیت علیّت تحلیلی را آشکار کرده، نشان می‌دهد که علیّت حد وسط در برهان لمّ می‌تواند به گونه تحلیلی باشد و براهین لمِّ به کاررفته در فلسفه اولی این‌گونه اند. UR - https://pwq.bou.ac.ir/article_19821.html L1 - https://pwq.bou.ac.ir/article_19821_fdd62d9556ebc36a8fb306cdb88c05c6.pdf ER -