TY - JOUR ID - 66597 TI - اندیشه فلسفی سنخیّت میان خدا و خلق؛ نقدها و پاسخ‌ها JO - فصلنامه علمی پژوهشی آیین حکمت JA - PWQ LA - fa SN - 2008-9309 AU - عظیمی, اعظم AU - جوارشکیان, عباس AU - حسینی شاهرودی, سیدمرتضی AD - کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد AD - دانشیار و عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد AD - استاد و عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 10 IS - پاییز 97 _ مسلسل 37 SP - 117 EP - 141 KW - سنخیّت KW - علیّت KW - نظام تشکیکی وجود KW - مالکیّت حقیقی DO - 10.22081/pwq.2019.66597 N2 - عدم درک صحیح از مسئلۀ سنخیّت میان خدا و خلق، موجب مطرح شدن اشکالاتی از سوی مخالفان شده است. تمامی این اشکالات در این سؤال اساسی خلاصه می‌شود که: چگونه سنخیّت میان خدا و خلق موجب تشبیه او به مخلوقات نمی‌گردد؟ در پاسخ به این سؤال با مراجعه به متون فلسفۀ اسلامی و استفاده از روش تحلیلی، درمی‌یابیم که تنزّل معلول از علت ـ به عنوان یکی از مبانی اثبات سنخیّت - میان علل فاعلی ایجادی و معلولاتشان رخ می‌دهد، نه علل طبیعی، و خداوند در این مسئله، شباهتی با علل طبیعی ندارد. افزون بر این، او با شدّت وجودی خویش از سایر علل ایجادی نیز متمایز است. لازمۀ سنخیّت، واجب بودن ممکن و تعدد واجب‌الوجود نیست؛ زیرا وجود همانند ماهیت نیست تا لازم باشد در تمام مصادیقش، ذات خود را حفظ کند. قاعده‌ «معطی شیء فاقد شیء نیست» شامل فاعل بالاراده‌ای چون خداوند نیز می‌باشد؛ با این تفاوت که مالکیت خداوند بر وجودی که به مخلوقات عطا کرده، مالکیت حقیقی و برترین نوع مالکیت است. سنخیّت میان خالق و مخلوق از جهاتی و تباین میان این دو از جهات دیگر، مستلزم ترکیب در ذات خداوند نخواهد بود؛ زیرا این جهات هر دو به وجود برگشت می‌کنند که حقیقت واحدی است. UR - https://pwq.bou.ac.ir/article_66597.html L1 - https://pwq.bou.ac.ir/article_66597_c87cbeaf67adbd30892156eb7edd2ced.pdf ER -