TY - JOUR ID - 70158 TI - نقد معرفت‌شناسی رئالیسم انتقادی با تکیه بر مبانی نوصدرائیان JO - فصلنامه علمی پژوهشی آیین حکمت JA - PWQ LA - fa SN - 2008-9309 AU - جعفری, علی AU - کرد فیروزجائی, یارعلی AD - کارشناسی ارشد دانشگاه باقرالعلوم(ع) AD - دانشیار دانشگاه باقرالعلوم(ع) Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 12 IS - زمستان99 _ مسلسل 46 SP - 53 EP - 84 KW - نوصدرائیان KW - رئالیسم انتقادی KW - بسکار KW - معرفت‌شناسی KW - واقعیت DO - 10.22081/pwq.2021.70158 N2 - یکی از آسیب­های اندیشه دینی در جامعه اسلامی، طرح علوم انسانی مبتنی بر مبانی فلسفی غربی است. راه مقابله با این آسیب نیز طرح مسائل بنیادین اندیشه اسلامی و مقایسه تطبیقی آن با اندیشه­های معاصر و تاثیرگذار در جوامع غربی در موضوعات نوینی است که در عرصه معرفت­شناسی مورد توجه قرار گرفته است. بدین منظور پژوهش حاضر ضمن معرفی مبانی معرفت­شناسی حکمت صدرایی و رئالیسم انتقادی، تلاش می‌کند تا به ارزیابی رئالیسم انتقادی در تبیین واقعیت بر مبنای یافته­­های به ‏دست ‏آمده از حکمت صدرایی بپردازد و به دنبال پاسخ‎گویی به این پرسش است که آیا رئالیسم انتقادی می‎تواند با تکیه بر مبانی معرفت­‏شناسی خویش تبیین درستی از واقعیت داشته باشد؟ از این­ رو، این پژوهش با گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه­ای و با استفاده از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی در نهایت به این نتیجه می‌رسد که رئالیسم انتقادی پس از تمایز قائیل شدن بین متعلق لازم معرفت (آنچه که وجود دارد) و متعلق متعدی معرفت (آنچه می­توانیم بدانیم)، با تقلیل ساحت علم به متعلق متعدی آن، و همچنین با تقلیل محتوای درونی معرفت به ابعاد اجتماعی آن دچار تنگ­ناهای شناختی بوده و همچنان از تبیین واقعیت بازمانده است. ؛ در حالی که ملاصدرا در حکمت متعالیه خویش، بر خلاف رئالیسم انتقادی، تعینات معرفت را تماماً به ابعاد اجتماعی آن باز نمی­گرداند، بلکه از تعینات و ابعاد وجودی علم نیز بحث می­کند. و حقایق عالم را امور عقلی می­داند که آنچه در خارج به ادراک حسی در می­آید، مرتبه نازله از آن حقایق درک ‏شده توسط عقل است. UR - https://pwq.bou.ac.ir/article_70158.html L1 - https://pwq.bou.ac.ir/article_70158_861403a8b0ff4409ef3cdbecad2fe290.pdf ER -