TY - JOUR ID - 73206 TI - مجرد و مادی: انحصار یا اشتراک صفات JO - فصلنامه علمی پژوهشی آیین حکمت JA - PWQ LA - fa SN - 2008-9309 AU - هادیزاده, مرتضی AU - آل بویه, علی‌رضا AU - معلمی, حسن AD - کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه باقرالعلوم(ع) قم AD - استادیار و عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی AD - استاد و عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 13 IS - پاییز 1400 _ مسلسل 49 SP - 153 EP - 182 KW - مجرد KW - مادی KW - امتناع ارتباط مجرد و مادی KW - صفات ذاتی موجودات مجرد KW - صفات ذاتی موجودات مادی DO - 10.22081/pwq.2022.73206 N2 - تقسیم‌ موجودات به واسطه صفات ذاتی و ویژگی‌های هر یک از آنها از اولین اقدامات فیلسوف با نگاه هستی‌شناختی است. برخی از صفات ذاتی یک نوع، موجب تمایز بین افراد آن نوع با افراد انواع دیگر می‌شود که لازمه آن، انحصار صفات ذکرشده در یک نوع است؛ همچنین گاهی برخی ویژگی‌های یک نوع مانع تأثیرپذیری یا تأثیرگذاری مستقیم افراد آن نوع بر/ از افراد نوع دیگر می‌شود. تقسیم موجودات به مجرد و مادی و لوازم آن را می‌توان مبنا و ریشه بسیاری از نظریات فلسفی دانست. بر اساس نظر ابن‌سینا،‌ شیخ اشراق و ملاصدرا،‌ همه موجودات عالم، حتی حق تعالی، لزوماً جزء افراد یکی از این دو قسم‏اند. از نظر آنها ویژگی‌های ذاتی این دو نوع به گونه‌ای است که تأثیرگذاری مستقیم یکی بر دیگری محال است. صفاتی مانند ادراک به عنوان صفت ذاتی مجردات و قوه یا استعداد،‌ امتداد و قابلیت اشاره حسی به عنوان صفات ذاتی موجودات مادی را می‌توان به صورت پراکنده از آثار این سه فیلسوف به دست آورد. مسائل مهمی مانند چگونگی ارتباط علل عالی وجود با سایر مراتب،‌ چگونگی علم‌آموزی نفس و‌ ماهیت حافظه، با تقسیم موجودات به مجرد و مادی و لوازم آن در ارتباط‏اند؛ از این رو ‌در این نوشتار، علاوه بر بررسی انحصار یا عدم انحصار صفات ذکرشده در یک نوع، به وجه امتناع ارتباط مجرد و مادی با توجه به دیگر نظریات این سه فیلسوف و قواعد کلی حاکم بر فلسفه پرداخته می‌شود. UR - https://pwq.bou.ac.ir/article_73206.html L1 - https://pwq.bou.ac.ir/article_73206_1aabee55312ac9ef589a4cf936f567ff.pdf ER -