تبیین و بررسی تقریرهای نظریة امر الهی (با تأکید بر نگرش اُکام)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکترای دین پژوهی و پژوهشگر پژوهشکدة ادیان و مذاهب.

چکیده

بر اساس نظریة امر الهی که پیشینه‌ای بس طولانی در تاریخ اندیشة بشری دارد تنها معیار در احکام اخلاقی، شرع مقدس و اوامر و نواهی خداوند است. این نظریه، در تاریخ اندیشه، تقریرهای مختلف معرفت‌شناختی، وجود‌شناختی، انگیزشی و ... را به خود گرفته است، به گونه‌ای که امروزه باید به جای نظریه امر الهی از نظریه‌های امر الهی سخن گفت. ویلیام اُکام از جمله کسانی است که به این نظریه توجه جدی داشته، بر اساس آن، منشأ ارزش‌‌های اخلاقی را اوامر خداوند می‌داند و تقریری وجودشناختی از این نظریه ارائه می‌کند. او اوامر الهی را شرط ضروری و نیز شرط کافی برای اخلاق دانسته، معتقد است تنها معیار ارزش اخلاقی اراده یا قانون الهی است. چنین دیدگاهی، البته، انکار عقلانیت اخلاقی را در پی خواهد داشت، عقلانیتی که آدمی را به عدالت و انصاف فرا می‌خواند. این مقاله، ضمن تبیین نظریة امر الهی و بیان تقریرهای مختلف از این نظریه، به تبیین و بررسی رویکرد وجودشناختی ویلیام اکام در این باب پرداخته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Examination of Various Formulations Of Divine Command Theories With A Focus On Ockham's View

نویسنده [English]

  • Rahim Dehqan Simkani
Ph. D. student in Research Center of Religions and Schools of thoughts
چکیده [English]

On the basis of divine command theory which has a long history the only criterion for moral rules is Holy Scripture reflecting the Divine commandments and prohibitions. This theory has taken on different epistemological, ontological and exciting formulations in the history of thought so that one should now speak of divine command theories. William Ockham is among those who drew a serious attention to the theory according to which found all ethical values originated from divine commands for which he offered an ontological statement. He considers the Divine commands to be necessary and sufficient conditions for ethics and that the only criterion of ethical value is Divine will or Law. Such a view, however, leads to denial of ethical rationality that urge human being to equality and justice. The present article is an attempt to review different versions of the theory and examine the ontological approach of Ockham in this issue.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Divine command
  • God
  • Ethics
  • necessary condition
  • sufficient condition
  • ethical value