بررسی گستره شریعت از منظر دیدگاه‏های رایج در «مصالح و مفاسد واقعیه»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری فلسفه اسلامی دانشگاه باقرالعلوم(ع)

10.22081/pwq.2018.66063

چکیده

رفتارهای برخاسته از عمل به شریعت ـ از روی اجتهاد باشند یا از روی تقلید ـ همواره با احتمال خطا و عدم مطابقت با لوح محفوظ مواجه‌اند. در همین نقطه است که گستره شریعت رخ می‏نماید و شمول یا عدم شمول آن بر این رفتارها نمایان می‌شود. در این تحقیق با غایت تبیین این گستره، دیدگاه‌های رایج در خصوص مصالح و مفاسد واقعیه با روش تحلیلی ـ انتقادی مورد بررسی قرار می‌گیرد. در همین راستا، این نوشتار تأکید دارد هرچند تصویب اشعری و معتزلی می‌تواند به ‌صورت چشمگیری این گستره را فراخ نماید، این دو دیدگاه با اشکالات ثبوتی عدیده‌ای مواجه‌اند. متقابلاً نظریه «مصلحت تسهیل» محقق نایینی به تضییق قلمرو شریعت می‌انجامد؛ از این رو در این نوشتار با تأکید بر دیدگاه شیخ انصاری مبنی بر «مصلحت سلوکیه» و ارائه تقریری نوین از آن، تلاش شده هم گستره شریعت به صورتی فراخ تصویر گردد و هم از ورود اشکالات دیدگاه تصویب جلوگیری شود

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study on the Realm of Shari`at with Regard to the Common Views of Real Interests and Evils

نویسنده [English]

  • Mahdi Shajarian
Phd student Bagir Al-olum university
چکیده [English]

 Behaviors arising from following shari'ah are always subject to the possibility of not being in correspondence with the fixed tablet, lawhi mahfuz. It is at this point that the realm of Shari'at shows itself and its inclusion or exclusion to behaviors becomes clear. In this research, intended to explain this realm, current views on interests and evils are analytically and critically examined. In this regard, this paper emphasizes that although the adoption of Ash'arites and Mu'tazilites may considerably expand this realm, the two views are subject to numerous significant flaws. On the cntrary, Na`ini`s theory of expediency of facilitation limits the realm of Shari'at. In this paper, therefore, with an emphasis on Sheikh Ansari`s theory of behavioral expediency, maslahati sulukiyah, and presenting a version of it, it has been tried to expand the realm of Shari'at without meeting such flaws

کلیدواژه‌ها [English]

  • Realm of Shari'at
  • Taswib
  • Charging with Error
  • Expediency of Facilitation
  • Maslahati Sulukiyah