تبیین چرایی بایسته‏های محبّت در قرآن بر اساس نفس‏شناسی ملاصدرا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار و عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم (ع)

2 دانشجوی دکتری فلسفه اسلامی دانشگاه باقرالعلوم (ع)

10.22081/pwq.2020.69654

چکیده

بخشی از اوصافی که خداوند درباره مؤمنان در قرآن بیان داشته، ناظر به محبّت و ولایت است و به طور صریح بیان می‌کند که ایمان به خدا با محبّت به دشمن خدا قابل جمع نیست. در آیات متعددی مؤمنان از دوستی با اهل کتاب، مشرکان و کفّار نهی شده‌اند. در این نوشتار پس از تبیین ارتباط ایمان و محبّت به خدا، چرایی تعارض آنها با محبّت غیرمؤمنان از منظر نفس‌شناسی ملاصدرا تبیین می‌گردد. ملاصدرا در برخی آثار خود به ایمان و آثار آن پرداخته و در مواضعی دیگر مباحث هستی‏شناختی محبّت را به میان آورده است. در این پژوهش با کمک تبیین نقش قلب به عنوان مرتبه‌ای از وجود انسان که محل شناخت، ایمان و محبّت است، نحوه تأثیر و تأثّر ایمان و محبّت از یکدیگر را برای تبیین چرایی بایسته‌های محبت در قرآن بررسی می‌کنیم. از آنجا که نفس انسان امری مجرد و بسیط است، موطن امیال او از شناخت‌های او منقطع نیست. محبّت‌ها و امیال انسان شناخت‌های او را تحت تأثیر قرارمی‌دهد، تا آنجا که می‌تواند چشم بصیر مؤمن را از ادراک حقیقت ناتوان ‌کرده، او را به کفر بکشاند

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Explaining the Reasons for the Necessities of Love in the Qur'an Based on Mulla Sadra`s Psychology

نویسندگان [English]

  • hasan moallemi 1
  • somayesadat mollabashi 2
1 Associate professor, Baqir Al-Olum University
2 Phd student, Baqir Al-Olum University
چکیده [English]

Some of the descriptions that God has given about the believers in the Qur'an refer to love and guardianship and explicitly state that faith in God cannot be along with love for the enemy of God. In several verses, believers are forbidden to be friends with the People of the Book, polytheists and infidels. In this article, after explaining the relationship between faith and love for God, the reason for their conflict with the love of non-believers is explained from the psychological point of view of Mulla Sadra. In some of his works, Mulla Sadra has dealt with faith and its effects, and in other positions, he has raised the ontological issues of love. In this study, with the help of explaining the role of the heart as a level of human existence that is the place of knowledge, faith and love, we examine the effect of faith and love from and on each other to explain the why of the necessities of love in the Qur'an. Since the human soul is an immaterial and simple thing, the place of its desires is not disconnected from its cognitions. His loves and humanistic desires affect his knowledge so much that it can make the believer's insightful eye incapable of comprehending the truth and lead him to disbelief.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Faith
  • Love
  • Mulla Sadra
  • Quran
  • Transcendent Wisdom

عنوان مقاله [العربیة]

شرح أسباب وضرورات الحب فی القرآن بناءً على علم نفس الملا صدرا

چکیده [العربیة]

تُشیر بعض الأوصاف التی أعطاها الله عز وجل عن المؤمنین فی القرآن الکریم إلى المحبة والولایة، وتنص صراحة على أنه لا یمکن الجمع بین الإیمان بالله ومحبة عدو الله. فی عدة آیات، یُنهى المؤمنون من أن یکونوا أصدقاء لأهل الکتاب والمشرکین والکفار. فی هذا المقال، وبعد شرح العلاقة بین الإیمان ومحبة الله، یتم شرح سبب تناقضهما مع حب غیر المؤمنین من وجهة نظر الملا صدرا النفسیة. تناول الملا صدرا فی بعض أعماله الإیمان وآثاره، وفی مواقف أخرى أثار قضایا الحب الوجودیة. فی هذه الدراسة، وبمساعدة شرح دور القلب کمرتبة من مراتب الوجود الإنسانی التی هی مکان المعرفة والإیمان والمحبة، ندرس تأثیر الإیمان والمحبة من بعضنا البعض لشرح سبب ضرورات الحب فی القرآن الکریم. بما أن الروح البشریة هی شیء مجرد وبسیط، فإن موطن رغباتها لا ینفصل عن إدراکها. حیث إن محبته ورغباته الإنسانیة تؤثر علیه لدرجة أنه یجعل عین المؤمن الثاقبة عاجزة عن إدراک الحق وتؤدی به إلى الکفر.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الإیمان
  • الحب
  • ملاصدرا
  • القرآن الکریم
  • الحکمة المتعالیة