مناسبات حکمت متعالیه و علم اجتماعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع)

10.22081/pwq.2020.69656

چکیده

فهم مناسبات حکمت متعالیه و علم اجتماعی در توصیف و تحلیل علم اجتماعی با رویکرد اسلامی و چگونگی رشد و توسعه آن از آنچه بود و آنچه باید باشد، حائز اهمیت ویژه­ای است. مسئله اصلی این است که چه مناسباتی بین حکمت متعالیه و علم اجتماعی وجود دارد و حکمت متعالیه چه تأثیری بر آن داشته یا چه ظرفیت­هایی برای آن دارد؟ پاسخ به این پرسش منوط به بررسی تأثیر حکمت متعالیه بر علم اجتماعی در سه ساحت نظری یعنی مبانی عمیق و عام علم اجتماعی اسلامی، فلسفه علوم اجتماعی و ساحت مفاهیم، مسائل و حوزه‌های علم اجتماعی اسلامی است. این تحقیق با روش اسنادی و تفسیر و تحلیل محتوای متون مربوط به حکمت متعالیه قابل انجام است. هر یک از مبانی هستی­شناختی، انسان­شناختی و معرفت­شناختی تأثیرات خاصی بر علم اجتماعی اسلامی داشته و سبب هماهنگی و انسجام علم اجتماعی با حکمت نظری و عملی از جهت موضوع، مفاهیم، مسائل و روش شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Relationship between Transcendent Wisdom, Ḥikmat-i Muta`āliyah, and Social Science

نویسنده [English]

  • Nasrollah Aghajani
Assistant, Baqir Al-Olum University
چکیده [English]

Understanding the relationship between transcendent wisdom and social science is of particular importance in describing and analyzing social science with an Islamic approach and how it has grown and developed from what it was and should be. The main question is what is the relationship between transcendent wisdom and social science, and what effect has transcendent wisdom had on it or what capacities does it have? The answer to this question depends on examining the impact of transcendent wisdom on social science in three theoretical areas, namely the deep and general foundations of Islamic social science, philosophy of social sciences and the field of concepts, issues and areas of Islamic social science. This research can be done by documentary method and interpretation and analysis of the content of texts related to transcendent wisdom. Each of the ontological, anthropological and epistemological foundations has had special effects on Islamic social science and has caused the coordination and coherence of social science with theoretical and practical wisdom in terms of subject, concepts, issues and methods.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Transcendent Wisdom
  • Social Science
  • Philosophy of Social Sciences
  • Mulla Sadra

عنوان مقاله [العربیة]

العلاقة بین الحکمة المتعالیة والعلوم الاجتماعیة

چکیده [العربیة]

إن فهم العلاقة بین الحکمة المتعالیة والعلوم الاجتماعیة له أهمیة خاصة فی وصف وتحلیل العلوم الاجتماعیة بمنهج إسلامی وکیف نمت وتطورت مما کانت علیه وما ینبغی أن تکون علیه. السؤال الرئیسی هو ما هی العلاقة بین الحکمة المتعالیة والعلوم الاجتماعیة، وما هو تأثیر الحکمة المتعالیة علیها أو ماهی القدرات التی تمتلکها لها؟ تعتمد الإجابة على هذا السؤال على دراسة أثر الحکمة المتعالیة على العلوم الاجتماعیة فی ثلاثة مجالات نظریة، وهی الأسس العمیقة والعامة لعلم الاجتماع الإسلامی، وفلسفة العلوم الاجتماعیة، ومجال المفاهیم والقضایا ومجالات العلوم الاجتماعیة الإسلامیة. یمکن إجراء هذا البحث بالطریقة الوثائقیة وتفسیر وتحلیل محتوى النصوص المتعلقة بالحکمة المتعالیة.حیث لکل من الأسس الأنطولوجیة والأنثروبولوجیة والمعرفیة تأثیرات خاصة على العلوم الاجتماعیة الإسلامیة وقد تسبب فی تنسیق وترابط العلوم الاجتماعیة مع الحکمة النظریة والعملیة من حیث الموضوع والمفاهیم والقضایا والأسالیب.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الحکمة المتعالیة
  • علم الإجتماع
  • فلسفة العلوم الإجتماعیة
  • الملاصدرا