A Critical Survey of Definitions of the Mu`iddih Cause in Islamic philosophy

Document Type : Research Paper

Authors

1 Professor at Qom Seminary School.

2 Professor, Baqer al-Olum University

3 head of the Supreme Assembly of Islamic Philosophy

10.22081/pwq.2024.75551

Abstract

The discussion of causation in general and the discussion of the mu`iddih cause is one of the important and path-breaking topics of ontology, which can play a significant role in correct understanding in theology, cosmology, and anthropology. Despite all this, the problem of the mu`iddih cause has been less analyzed and sometimes it is satisfied with a vague definition of it. This ambiguity has turned the mu`iddih cause into a brief answer in many cases. Going through this formal definition and analyzing what exactly is the mu`iddih cause? It can be the basis for deep understanding and solving many problems, such as the doubt of the conflict between science and religion. Because the causes that the sciences investigate and seek to deny or prove are of this kind, and a cause such as vajib al-vujud, which is discussed in religious debates, is one causing existence. In this research, with the method of rational analysis, the definitions given of the mu`iddih cause have been examined, the defects and shortcomings of each have been shown, and it has been found that the mu`iddih cause when not meaning the presence and lack of preceding necessary and path of grace, it is the factor that prepares the matter, creates the capability in the capable and prepare it to receive grace of grace-giver. 

Keywords

Article Title [العربیة]

دراسة نقدیة لتعاریف العلة المعدة فی الفلسفة الإسلامیة

Abstract [العربیة]

موضوع العلیة بشکل عام و العلة المعدة من المباحث المهمة فی مباحث الوجودیة و له دور مهم فی فهم صحیح من معرفة الله و العالم والإنسان. رغم ذلک کله لم یتم دراسة العلة المعدة کما ینبغی و أحیانا یکتفون بتعریف مبهم. وهذا الإبهام سبب تبدیل العلة المعدة إلى إجابة إجمالیة و شکلیة. دراسة هذا التعریف و أنه ماهی العلة المعدة دقیقا یمکن أن یساعد على فهم عمیق و حل للکثیر من المسائل مثل شبهة تعارض العلم والدین. وذلک لأنه العلل التی تتم دراستها فی العـلوم ویحاولون نفیها أو إثباتها کلها علل معدة، وعلل مثل واجب الوجـود المطروحة فی المباحث الإعتقادیة من سنخ العلة الموجدة. فی هذا المقال یتم مناقشة التعاریف المطروحة من العلة المعدة بمنهج تحلیلی عقلی و نبین إشکالیات کـل واحد منها، ویتبین أن العلة المعدة فی المواطن التی بمعنى الوجود والعدم اللازم السابق ولایکون بمعنى مجرى الفیض، یکون عاملاً یهیئ المادة و یوجِد فیها القابلیة حتی تصبح مستعدة لقبول الفیض من المفیض.

Keywords [العربیة]

  • العلة
  • العلة المعدة
  • المعد
  • الإعداد
  • الإستعداد

References

  • ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1371ق)، الشفاء، قاهره: إدارة الثقافة العامة.
  • جرجانی، علی بن محمد (1306 ق)، التعریفات، مصر: المطبعة الخیریة، چ1.
  • سبزواری، هادی بن مهدی و حسن‌زاده آملی، حسن (1369)، شرح المنظومة، تهران: نشر ناب
  • حیدری، سید کمال (1437 ق)، شرح نهایة الحکمة، بیروت: مؤسسة الهدی للطباعة و النشر.
  • دلپذیر، جواد (1398)، تأملی در چیستی علت اعدادی، حکمت اسلامی، س6، ش2، تابستان.
  • رکنی، محمدتقی (1387)، عدل الهی، تهران: اداره عقیدتی سیاسی نمایندگی ولی فقیه در سپاه، چ1.
  • سبحانی تبریزی، جعفر (1382)، مدخل مسائل جدید در علم کلام، قم: مؤسسه امام صادق7، چ2.
  • سبحانی تبریزی، جعفر (1397)، الموجز فی أصول الفقه، قم، مؤسسه امام صادق7.
  • شیرازی، احمد (1386 ق)، تعلیقات الفصول، نجف: مطبعة الآداب.
  • صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1368)، الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة، قم: مکتبة المصطفوی.
  • صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1382)، شرح و تعلیقه صدر المتألهین بر الهیات شفاء، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا، چ1.
  • صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (بی‌تا)، التعلیقات لصدر المتألهین علی الشفاء، قم: بیدار.
  • طباطبایی، محمدحسین (1437 ق)، نهایة الحکمة، قم: مرکز مدیریة الحوزة العلمیة، چ2.
  • طباطبایی، محمدحسین (بی‌تا)، بدایة الحکمة، قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
  • عبودیت، عبدالرسول (1397)، درآمدی بر فلسفه اسلامی، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره، چ13.
  • علمی اردبیلی، علی (1387)، شرح نهایة الحکمة، قم: بوستان کتاب، چ1.
  • فاضل مقداد، مقداد بن فاضل (1380)، اللوامع الإلهیة فی المباحث الکلامیة، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، چ2.
  • الفراهیدی، الخلیل بن احمد (1409 ق) العین، قم: مؤسسة دار الهجرة، چ2.
  • قطب‌الدین رازی، محمد بن محمد (1381)، المحاکمات بین شرحی الإشارات، تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب.
  • لاهیجی، عبدالرزاق بن علی (1383)، گوهر مراد، تهران: نشر سایه، چ1.
  • مطهری، مرتضی (1388)، نقدی بر مارکسیسم، تهران: انتشارات صدرا، چ2.
  • مطهری، مرتضی (1389 الف)، توحید، تهران: انتشارات صدرا، چ18.
  • مطهری، مرتضی (1389 ب)، شرح منظومه، تهران: انتشارات صدرا، چ15.
  • مطهری، مرتضی (1390)، درس‌های اسفار، تهران: انتشارات صدرا، چ2.
  • مطهری، مرتضی (1392)، مجموعه آثار، ج6 (اصول فلسفه و روش رئالیسم)، تهران: انتشارات صدرا، چ16.
  • مطهری، مرتضی (1397)، شرح مبسوط منظومه، تهران: انتشارات صدرا، چ1.
  • مطهری، مرتضی (1398)، فلسفه ابن‌سینا، تهران، انتشارات صدرا، چ1.
  • مظفر، محمدرضا (1366)، المنطق، قم، اسماعیلیان، چ2.
  • میرباباپور، سیدمصطفی و دانشور نیلو، یوسف (1400)، علت اعدادی و نقش آن در پیدایش امور مادی، فلسفه، س49، ش2، پاییز و زمستان.
  • نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد (1386)، شرح الإشارات و التنبیهات، قم: بوستان کتاب، چ2.
  • نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد (1399 ق)، کشف المراد، موسوی زنجانی، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، چ1.
  • وفائیان، محمدحسین (1394)، تحلیل علت معدّه و لوازم وجودی معرفتی آن، نشریه معارف عقلی، س10، ش31، پاییز و زمستان

Files

Share

How to cite

Statistics