Martyr Ṣadr’s View on Proving and Examining Specific Imamate with a Focus on Responding to Dr. Shariʿati’s Objections

Document Type : Research Paper

Author

Department of Philosophy and Theology, Baqir-Al-Olum University, Qom, Iran.

10.22081/pwq.2025.72536.1243

Abstract

Among the most important and controversial theological discussions is the issue
of Imamate. Employing an innovative method for its proof constitutes a significant step
in advancing Islamic doctrinal studies. Martyr Ṣadr adopts an original approach in establishing the principle of Imamate, combining traditional rational and scriptural methods with the method of probability calculus. To prove the Imamate of the Commander of the Faithful, ʿAlī (a.s.), he proposes three possibilities for the Prophet’s (PBUH) succession: negligence, delegation to a council, or the appointment of a specific individual as leader. Through a rigorous analysis of these possibilities, Martyr Ṣadr demonstrates that the
only acceptable possibility is the explicit appointment of ʿAlī ibn Abī Ṭālib (a.s.) as
the Prophet’s successor. Furthermore, regarding the Imamate of Imam al-Mahdī (a.j.),
by examining historical precedents and the people’s acceptance of Imamate in early childhood, he deems it both possible and reasonable. Using a library-based and descriptive-analytical methodology, this research elucidates and evaluates Martyr Ṣadr’s innovative approach in proving Imamate and addresses Dr. Shariʿati’s objections raised against
his views within the discussion of Imamate. These criticisms largely stem from a misinterpretation of Martyr Ṣadr’s arguments, since he had previously responded to several of the objections raised by Dr. Shariʿati, though the latter had overlooked them.

Keywords


قرآن کریم.
نهج‌البلاغه.
ابن حنبل، احمد (1414ق). مسند احمد. بیروت: دارالفکر، ج28، 1.
ابن فارس، ابوالحسین (1404ق). معجم مقاییس اللغه. قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ج1.
ابن ماجه، ابوعبدالله بن یزید (بی‌تا). سنن ابن ماجه. بیروت: دارالفکر، ج1.
بخاری، محمد (1406ق). صحیح بخاری. مقدمه محمدمنیر دمشقی. بیروت: دارالفکر، ج5.
ترمذی، محمد (بی‌تا). سنن ترمذی. بیروت: دارالفکر، ج5.
جوادی آملی، عبدالله (1398 الف). امامت منشاء حیات خردمندانه بشر. تحقیق و تدوین: سیداحمد بابایی چگینی. قم: اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (1398 ب). تفسیر موضوعی قرآن. تحقیق و تنظیم: علی زمانی قمشه‌ای؛ ویرایش: سعید بندعلی. قم: مرکز نشر اسراء، چاپ هشتم.
جوهری، اسماعیل بن حمّاد (1407ق). الصحاح. احمد عبدالغفور عطار. بیروت: دارالعلم للملایین، چاپ چهارم، ج51.
حرّعاملی، محمدبن حسن (1370). تفصیل وسائل الشریعة الی تحصیل مسائل الشریعة. محمدرضا حسینی جلالی. قم: موسسة آل البیت(ع) لإحیاءالتراث، چاپ دوم، ج16.
حلّی، حسن بن یوسف بن مطهر (1407ق). کشف المراد فی شرح تجرید الإعتقاد. قم: موسسة النشر الإسلامی.
حیدری، محمد (1424ق). الامام محمدباقرالصدر: معایشه من قریب. بیروت: دارالهادی، مرکز دراسات فلسفة الدین و علم کلام الجدید.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412ق). مفردات الفاظ القرآن. لبنان: دارالعلم-الدارالشامیة.
صدر، محمدباقر (1398). امام مهدی حماسه‌ای از نور. ترجمه و تصحیح کتابخانه بزرگ اسلامی. تهران: موسسه الإمام المهدی.
صدر، محمدباقر (1424ق). أئمة أهل البیت و دورهم فی تحصین الرسالة الإسلامیة. إعداد وتحقیق: لجنة التحقیق التابعة للموتمرالعالمی للامام الشهیدالصدر. قم: انتشارات دارالصدر، چاپ دوم.
صدر، محمدباقر (1443 الف). بحث حول الولایة. قم: دارالصدر، چاپ هفتم.
صدر، محمدباقر (1443 ب). بحث حول المهدی(عج). قم: دارالصدر، چاپ هفتم.
صدر، محمدباقر (1443 ج). الإسلام یقودالحیاة، المدرسة الإسلامیة، رسالتنا. قم: دارالصدر، چاپ هفتم.
صدر، محمدباقر (1443 د). الأسس المنطقیة للإستقراء. لجنة التحقیق التابعة للموتمر العالمی للامام الشهید الصدر. قم: شریعت، چاپ پنجم.
صدر، محمدباقر(1410ق). المجموعة الکاملة لمولفات السید محمد باقرالصدر. بیروت: دارالتعارف للمطبوعات، چاپ پنجم، ج18، 9.
صدوق، ابوجعفر محمدبن علی (1395). کمال الدین و تمام النعمة. علی اکبر غفاری. تهران: اسلامیه، چاپ دوم، ج2.
طبرسی، احمدبن علی (2008م). الإحتجاج. بیروت: دارالمرتضی، ج2.
طبری، محمدبن جریر (1398). تاریخ الأمم والملوک. محمد ابوافضل ابراهیم. بیروت: دارالتراث، چاپ هشتم، ج3.
فراهیدی، خلیل بن احمد (1410ق). کتاب العین. قم: نشر هجرت ،چاپ دوم، ج8.
متقی هندی، علاءالدّین (1409ق). کنزالعمّال فی سنن الأقوال و الأفعال. بیروت: موسسة الرسالة، ج1.
مفید، محمد (1413ق). مصنفات الشیخ المفید، النکت الإعتقادیه. الموتمر العالمی لألفیة الشیخ المفید، ج10.