1استادیار روابط بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبایی تهران
2دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی تهران
چکیده
مجتهد شبستری، بهعنوان سلسلهجنبان گفتمان هرمنوتیکی روشنفکری دینی، سهمی عمده در اشاعه و ترویج گفتمان هرمنوتیکی روشنفکری دینی بر عهده گرفته است و با تأسی از معرفت‌شناسی پستمدرنیستی، نوعی نسبیگرایی و ساختارشکنی در تفسیر‌های دینی او ظاهر گردید. در این جستار، این فرضیه مورد آزمون قرار میگیرد که گفتمان هرمنوتیکی روشنفکری دینی گفتمانی برون دینی است که متدولوژی آن سنخیت و همگونی با کتاب مقدس و نص ندارد و توشهگیری علیالدوام و بلاانقطاعِ این نحلۀ فکری از نظریات جدید، از جمله هرمنوتیک، این گفتمان را به استحاله کشانده است که نتیجۀ منطقی و بلافصل آن گسست آشکار از کتاب و سنت و غلتیدن در وادی گفتمان سکولار و نسبی‌گرای هرمنوتیکی است. این مقاله نشان میدهد که میتوان در عین کثرتگرابودن، از نسبیگرایی مصون ماند، امری که شبستری توفیقی بدان نیافته است. درواقع، مجتهد شبستری نسبیگرایی را نه مقولهای منفی، بلکه از رهاوردهای ارزندۀ خویش میانگارد. نقد مبادی فکری شبستری، آنهم عمدتاً از آبشخور هرمنوتیکی آن و با تأکید بر تأثرات گادامری تلاش ما در این مقاله است. این متکلم نواندیش دینی، با زمانی و تاریخی خواندن دین، آن را به عصر نزول محدود میکند و تواناییهای فرازمانی آن را برمیچیند. افزون بر این، او وحی را به سخن نبی تنزل میدهد. اما واقعیت این است که نمیتوان، به تأسی از ژاک دریدا، واسازی متن را برگرفت و به کار بست و کمترین اثری از وثاقت معنای متن را برجای گذاشت
A Critical Introduction to Religious Intellectual’s Hermeneutics
نویسندگان [English]
Hadi Ajeeli1؛ Mohsen Selki2
1assistant professor of International Relations in Allama Tabatabae University
2Ph.D. student of Allama Tabatabae University
چکیده [English]
Mojtahed Shabestari as an initiator of religious intellectual’s hermeneutics has undertaken a main part in spreading such a discourse in Iran. As a result of his following postmodernist epistemology, a sort of relativism and deconstructionism appeared in his religious interpretations. The present article is to examine the claim that the religious intellectual’s hermeneutics is a philosophical discourse the method of which is not consistent with the Bible and scripture. The continuous use of new theories including hermeneutics has taken this sort of thought to dissolution and the logical and direct result of it is clear departure from holy Quran and Sunna and falling into a sort of secular discourse and hermeneutical relativism. The article will show that one can be both pluralist and protected from relativism, a position which Shabestari could not coherently adopt. In fact in his view relativism is not of a negative theme but a valuable accomplishment. This article is an attempt to criticize intellectual principles of Shabestari largely from his hermeneutical origin particularly in view of Gadamerian influence on his thought. By highlighting historical and temporal aspect of religion this religious neotheologian has confined it to the age of revelation and overlooked timeless capacities of faith. In addition he reduces revelation to the word of Prophet. The truth is that, however, one cannot undertake reinterpretation of scripture through Jacques Derrida without jeopardizing the entire reliability of its meaning
ابتدای صفحه