چیستی وجود ذهنی در نظام حکمت صداریی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

کارشناسی ارشد مدرسی معارف و الهیات دانشگاه قم

چکیده

وجود ذهنی که یکی مسائل مهم فلسفی به حساب می­آید، از دیرباز ذهن انبوهی از متفکران را به خود مشغول داشته است. به ویژه آن‌که مسئله ذهن و شیوه واقع نمایی مفاهیم ذهنی که در آثار فیلسوفان اسلامی از آن به وجود ذهنی یاد می­شود، ریشه­ای دیرینه در تاریخ معرفت انسانی دارد. در میان حکمای اسلامی، صدرالمتالهین به مانند سایر مباحث فلسفی خود ارائه­ای نو و تازه از مبحث وجود ذهنی بیان داشته‌ است. وی اگرچه در این ارائه، بر بلندای فکر پیشینیان ایستاده و از نظریات آنان متنعّم شده است، لکن در نظری متفاوت، وجود ذهنی را وجود ظلی و سایه واقعیت علم می­داند که هردوی آن‌ها، دو اعتبار از یک واقعیت و دو روی سکه آن تلقی می­شوند. چه آنکه در این نظرگاه، وجود ذهنی، وجودی عالی و واجد کمالات اشد و اتمّ نسبت به وجود خارجی دانسته می­شود. که از رهگذر آن، مساله مطابقت، به آسانی مصداق می­یابد. این پژوهش در نظر دارد تا این ادعا را در کلمات صدرا مورد بررسی قرار دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Nature of Mental Existence In Mulla Sadra's Philosophy

نویسنده [English]

  • Muhammad Javad Pashayi
Graduate student in Islamic teachings and theology of Qum University
چکیده [English]

Mental existence is one of important problems in philosophy which preoccupied a great number of thinkers from ancient times. The problem of mind and the way mental concepts or mental existence, as Muslim philosophers called them, represent reality has its origin in the history of human knowledge. As in other themes, Mulla Sadra among other Islamic philosophers provided an original account for the subject of mental existence. Unlike  his predecessors to  whom he was in great debt for enjoying their deep thoughts, Mulla Sadra held mental existence to be a shadowy being, a shade from the reality of knowledge, regarding both of them as two sides of a single reality. In this view mental being is more perfect and more complete than external existence through which the problem of correspondence can easily be established. The present article is to examine this claim in the work of Mulla Sadra.

کلیدواژه‌ها [English]

  • mental existence
  • Mulla Sadra
  • Correspondence
  • Mind
  • Knowledge
  • shadowy existence