اتصّاف ماهیّت به وجود در پرتو قاعدة فرعیّت در اندیشة صدرالمتألهین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.

2 کارشناس ارشد فقه و اصول جامعة المصطفی العالمیه.

چکیده

مطابق قاعدة فرعیّت، ثبوت چیزی برای چیز دیگر فرع بر ثبوت مثبت له است (جنبة اثباتی) و فرع بر ثبوت ثابت نیست (جنبة سلبی). مسئلة اتّصاف ماهیت به وجود از مهم‌ترین کاربردهای جنبة ایجابی قاعدة فرعیّت است. این مسئلة از گذشته دور در بین فلاسفه مطرح بوده و پاسخ‌های متعددّی از سوی فلاسفه در حل آن ارائه شده است. صدرالمتألهین، پس از نقد و بررسی پاسخ‌های ارائه شده، چهار پاسخ به مسئلة فوق ارائه می‌نماید: 1. ثبوت وجود برای ماهیت از قبیل ثبوت شیء لشیء نیست بلکه از قبیل ثبوت الشیء است. 2. قاعدة فرعیّت مختص به عوارض وجود است و شامل عوارض ماهیّت نمی‌گردد. 3. مطابق اصالت وجود، ماهیّت ثبوت حقیقی ندارد تا عروض وجود بر آن مصداق قاعدة فرعیّت (ثبوت شیء لشیء) گردد. 4. عقل ماهیّت را بما هی‌هی (لابشرط) اعتبار می‌نماید و حتی از اینکه ماهیّت بما هی هی نیز دارای وجود ذهنی است صرف‌نظر می‌نماید. بنابراین، ماهیّت مفروض هیچ‌گونه ثبوتی ندارد تا مشمول قاعدة فرعیّت گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Ascribing Existence to Quiddity in Sadra's Thought

نویسندگان [English]

  • Askari Sulaymani Amiri 1
  • Muhammadali Esmaili 2
1 Assistant professor in Imam Khomeini research an Sducational Istitute
2 graduate student in international University of Al-Mustafa
چکیده [English]

According to presupposition rule ascribing a quality to anything presupposes its subject. One instance of this rule is the ascription of being to quiddity which raise objections from early times among Islamic philosophers and received different answers. Having examined these arguments Mulla Sadra offered four responses to the above-mentioned problem: 1. This not the case for application of presupposition rule since existential proposition indicates the reality of something not a ascription of something to another. 2. The rule of presupposition applies only to the accidents of existence not to those of quiddities. 3. According to the fundamental reality of existence quiddity has no true reality so as to be subject to the presupposition rule. 4. Reason can consider quiddity as such devoid of any external or even mental subsistence therefore quiddity lacks any form of reality and cannot be a case for presupposition rule.

کلیدواژه‌ها [English]

  • presupposition rule
  • simple existential proposition
  • existence
  • Quiddity
  • Mulla Sadra