نقش خیال در مکاشفات صوری از نظر ابن سینا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری و عضو هیأت علمی دانشگاه پیام نور.

چکیده

بسیاری از بحث‌های کشفی، علمی و فلسفی را با محوریت خیال می‌توان تبیین، توجیه و حل کرد. کاربرد خیال در مباحث هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی عرفان همواره مورد توجه اهل نظر در علوم فلسفی و شهودی بوده است. در این میان، خیال نقش اساسی را در تحقق و تبیین بخش عظیمی از مکاشفات پیش‌روی عارف ایفا می‌کند.
از نظر ابن‌سینا، خیال به دو روش در مکاشفة عرفانی اثرگذار است:
اول. خیال سالک با ادراک صور کمالی و حقیقی و لذت از آن او را به سمت اتصال به حقایق هستی سوق می‌دهد.
دوم. آنگاه که عارف پا به عرصه سلوک عملی می‌گذارد تا به حقیقت راه یابد. با انواع مکاشفات، مانند مکاشفة معنوی و مکاشفه صوری، مواجه می‌شود. در مکاشفه صوری، صورت‌هایی که در ابتدا موجودات عقلی و مجرد هستند به وسیله قوة خیال به صور جسمانی تنزل می‌یابند و در رؤیا و بیداری به واسطة نفس ادراک می‌شوند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Role of Imagination in formal Unveilings from Ibn Sina Perspective

نویسنده [English]

  • Muhammad Ibrahim Nattaj
Ph. D. student and faculty member of Payam Noor University
چکیده [English]

The role of imagination in many of philosophical and mystical treatments cannot be denied. The use of Imagination in ontological and epistemological discussions of mysticism always received much attention of the authorities of the related sciences. For it can play a crucial part in realization as well as justification of many a unveiling for mystics. According to Ibn Sina imagination can take effects in two ways: to begin with, it can lead wayfarer to conjunction with existential realities through perception and thus pleasure of perfection forms. Secondly, when the mystic begins to enter practical journey in order to reach the Real he experiences sorts of spiritual and formal unveilings. The latter constitutes the forms that are primarily immaterial and intellectual but become corporealized so that they can be perceived in vision and awakening states by soul.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Faculty of Imagination
  • imaginal pleasure
  • Active Intelligence
  • Unveiling
  • intellectual realities