بررسی رابطة خیر و شرّ با اصالت وجود از منظر ملاصدرا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه پیام نور

2 دانشجوی دکترا و عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور.

چکیده

مسئلة خیر و شر یکی از بحث­های عمیق فلسفه و کلام است که در دوران‌های مختلف تاریخ تفکر، مورد نقد و بررسی قرار گرفته و ذهن اندیشمندانی را به خود معطوف داشته است. در این میان، فلاسفة اسلامی، به‌ویژه حکمای صدرایی، با نگاهی عقلی و مستدل، رنج­ها و شرور مطرح در جهان هستی را مورد مطالعه قرار داده و به تبیین حقیقت و ماهیت آن پرداخته‌اند. صدر­المتألهین در پاسخ به مسئلة شر بر سه مبنای اساسی اصالت وجود، عدمی بودن شرّ و نظام احسن تکیه می­کنند. از آنجا که عدمی بودن شرّ از جمله مبانی است که دارای منتقدان جدی در فلسفة غرب و حتی از سوی برخی اندیشمندان اسلامی است. این مقاله در صدد است تا با تبیین رابطة خیر و شر با اصالت وجود از منظر ملاصدرا و برخی از پیروان حکمت متعالیه، مانند حکیم سبزواری  و جوادی آملی،  دلیل متقن و مستدلی به اشکال آنها دربارۀ عدمی بودن شرور ارائه دهد. ازاین­رو، سعی شد تا با استفاده از منابع اصلی حکمت متعالیه از اسفار اربعه، شواهد الربوبیه و مشاعر ...  و با سبکی نو به ارزیابی ضمنی مبنای عدمی بودن شرور از نگاه ملاصدرا - با توجه به برهان عقلی و رابطه خیر وشر با اصالت وجود - پرداخته شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Relation of Good and Evil with Fundamental Reality of Being in Sadra’s View

نویسندگان [English]

  • Seyyed Hasan Bathayee 1
  • Mohammad Reza Zamiri 1
  • abdoalhamid falahnejhad 1
  • Muhammad Javad Talibi Chari 2
1 assistant professor of Payam Noor University
2 Ph. D. student and faculty of Payam Noor University
چکیده [English]

The problem of good and evil is one of the profound issues in philosophy and theology that continued to draw the attention of thinkers and has been subjected to critical examination. Islamic philosophers particularly advocates of Sadra’s theosophy, among others, endeavored to deal with the problem rationally and justify the sufferings and evils of the world on well-established arguments. Depending on three bases of fundamental reality of being, privation of evil and the idea of the best possible world Mulla Sadra attempted to give response to the problem. Since the notion of privation of evil has serious critics among western philosophers as well as Muslim thinkers, the present article tries to respond the related objections and defend the nature of evil as privation by explaining the relation of good and evil with fundamental reality of being in the eyes of Sadra and such followers of transcendent philosophy as Hakim Sabzawari and Javadi Amoli providing sound arguments for privation of evil through new method and by consulting the main references such as Asfar and Masha`r and other works by Mulla Sadra.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mulla Sadra
  • Good
  • Evil
  • fundamental reality of being
  • privation of evil