مبانی تطابق عوالم از دیدگاه صدرالمتألهین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیارگروه فلسفۀ دانشگاه باقرالعلوم(ع)

2 دانشیار گروه فلسفه دانشگاه باقرالعلوم(ع)

3 دانشجوی دکترای فلسفۀ اسلامی دانشگاه باقرالعلوم(ع) و عضو هیئت علمی جامعه المصطفی العالمیه

چکیده

«تطابق عوالم» اصلی است که در حکمت متعالیه بیانگر چندوچون نسبت و روابط حاکم بین عوالم می‌باشد. ملاصدرا هستی را در چهار عالم اله، عقل ، مثال و ماده طبقه‌بندی می‌کند و نسبت این عوالم را از نوع قشر و لُبّ، محیط و محاط، حقیقه و رقیقه و، در یک کلام، «تطابق» توصیف می‌نماید. تطابق که حاکی از نوعی عینیت در عین غیریت است به معنای حضور عوالم مادون در عوالم مافوق به نحو اعلا و اشرف می‌باشد. طبق این اصل، ماهیتی که در عالم ماده با وجودی خاص موجود است با وجود برتر مثالی و عقلی و الهی در عوالم برین حضور دارد. اصل تطابق عوالم در حکمت متعالیه با اصول و قواعد شاخص این مشرب حکمی اثبات و تبیین شده است. این اصول عبارت‌اند از: صرافت و بساطت وجود، تشکیک، و وجود رابط معلول و ارجاع علیت به تشأن. مبانی مذکور از دیگر سو حکمت متعالیه را به اثبات وحدت شخصی وجود سوق داده است. نتیجۀ این امر جانشینی تجلی و ظهور به جای وجود معلول و همچنین جانشینی تطابق عوالم ظهور به جای تطابق عوالم وجود است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Principles of the Worlds Correspondence from Mulla Sadra’ Perspective

نویسندگان [English]

  • Muhammad Mahdi Gorjian 1
  • Sayyed Mahmud Musawi 2
  • Narjes Rudgar 3
1 associate professor in Baqir Al-Ulum University
2 associate professor in Baqir Al-Ulum University
3 Ph.D. student in Baqir Al-Ulum University and faculty member of Al-Mustafa Uniiversity
چکیده [English]

The correspondence of the worlds is a principle in transcendent theosophy of Mulla Sadra on which the ways worlds are relared are determined. In his view, existence is divided into four worlds of the Divine, Intellectual, Imaginal and material. Sadra characterizes the relations of these worlds in terms of shell and kernel, encompassing and encompassed, truth and its reflection and finally a correspondence relation. This type of relation indicates a sort of identity and difference to the effect that the lower worlds are present in the higher worlds in a supreme and more perfect way. According to the correspondence principle any quiddity in material world exists through a particular being and in higher worlds through its imaginal, intellectual and divine mode of being. This principle is explained and demonstrated on the bases and foundations typical of this philosophical school. These are purity and simplicity of being, gradational nature of existence, analysis of the very being of effect as copula a relational one and finally the reduction of causality to manifestation. These principles and foundations led transcendent philosophy to demonstration of individual unity of being. As a result and in the last analysis Mulla Sadra speaks of effects not as modes of being but as manifestations of Being and thus he substitutes the correspondence of worlds of manifestation for that of worlds of existence.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Correspondence
  • worlds
  • purity
  • simplicity
  • Gradation
  • Causality
  • manifestation