مقایسه تطبیقی عقلانیت باورهای دینی از دیدگاه غزالی و ملاصدرا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش یار دانشگاه قم

2 دانشجوی دکتری مدرسی معارف اسلامی دانشگاه تهران پردیس فارابی

چکیده

بررسی رابطۀ میان دین و عقلانیت همواره از نکات قابل‌توجه در جهان اسلام و غرب بوده است. مقالۀ حاضر این مسئله را از دیدگاه دو نمایندۀ تفکر اسلامی: ملاصدرا و غزالی بررسی نموده است. غزالی که بیشتر به ایمان گرایی شهرت دارد با اینکه عقل نظری را پذیرفته اما آن را در درک و فهم دین ناتوان دانسته است و، به همین دلیل، حتی ایمان عوام را به عقل فلسفی ترجیح داده است. اما ملاصدرا، گرچه به محدودیت‌های عقل اشاره می‌کند، به مباحث عقلانی در حوزۀ دین بسیار بها می‌دهد و سهم مهمی برای عقل در فهم گزاره‌های دینی قایل است. مقاله با بیان نقاط تشابه و تفارق دیدگاه این دو به تطبیق و مقایسۀ نظرات آنها پرداخته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparative Study of the Rationality of Religious Beliefs from the Perspectives of Ghazzli and Mulla Sadra

نویسندگان [English]

  • Mohsen Javadi 1
  • Malihe Mahmoodi Bayat 2
1 full professor of Qom University
2 ph. D. student in Pardis Farabi Tehran University
چکیده [English]

Relation between religion and rationality has always been subject of conspicuous discussion in both Islamic world and the West. The present article is to review the subject-matter from viewpoints of two representatives of Islamic thought al-Ghazali and Mulla Sadra. Al-Ghazali who is most known as advocating fideism recognizes the theoretical reason but deems it to be feeble to understand faith and thus he even prefers the faith of ordinary people to philosophical reason. Mulla Sadra, however, gives much weight to reason and rational arguments in the realm of faith. Though he has allusion to limitations of reason, he considers it as playing a prominent part in understanding religious statements. The present article is to bring up the points of resemblance and difference of both viewpoints by making contrast and comparison between the ideas of the two thinkers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Reason
  • Rationality
  • belief
  • Religious Belief
  • Ghazali
  • Mulla Sadra