محاکمات میان صدرالمتألهین و آقاعلی حکیم در باب معاد جسمانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه فلسفه و کلام دانشگاه باقرالعلوم(ع)

چکیده

معاد جسمانی از مهم‌ترین مباحث اعتقادی و فلسفی است که ملاصدرا، ضمن توجه به ادلۀ نقلی، آن را مبرهن به ادلۀ عقلی نیز نمود و معتقد است معاد جسمانیِ او «طابق النعل بالنعل» همان معادی است که از جانب شرع انور بیان گردید و انکار آن را انکار ایمان و منکر او را کافر می‌انگارد.
در مقابل، حکیم مؤسس آقاعلی حکیم، در آثارش، مخالفت خویش را با معاد جسمانی صدرالمتألهین ابراز نموده، کوشید تا معاد جسمانی از منظر خویش را مطابق عقل و نقل معرفی کند. وی با تمسک بر روایتی از امام صادق(ع)، منقول از احتجاج طبرسی، ادلۀ عقلی خویش را بنا نهاد.
این نوشتار بر آن است که با بازخوانی معاد جسمانی از منظر آقاعلی حکیم، ادلۀ عقلی و نقلی او را مورد ارزیابی قرار دهد و به قضاوت بنشیند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Assessment of Mulla Sadra and Hakeem Zenoozi viewpoints on Bodily Resurrection

نویسنده [English]

  • Mohammad Mahdi Gorjian
associate professor in Baqir Al-Ulum University
چکیده [English]

Bodily resurrection is among the most prominent doctrinal and philosophical problems which was rationally demonstrated by Mulla Sadra. Having considered the revealed proofs in question Mulla Sadra his version of bodily resurrection is “literally” the same as articulated in sacred Sharia the denial of which is regarded as a ground for disbelief and excommunication. The original thinker Zenoozi, by contrast, disagrees with Sadra’s version and tries to demonstrate bodily resurrection in accordance with reason and revelation. He based his argument on a hadith from Imam Sadeq (A.S.) in Tabarsi’s Ehtejaj. The present article is an attempt to assess Zenoozi’s view and arguments and make a judgment on rival versions of bodily resurrection presented by these two great thinkers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bodily resurrection
  • reservations of soul
  • Way of Guidance
  • rational arguments for bodily resurrection
  • revealed arguments for bodily resurrection
  • Agha Ali Hakeem Zenoozi
  • the Foremost among theosophers