بررسی دلالت برهان فطرت بر اثبات صفات ذات خدا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه باقرالعلوم(ع)

2 استادیار و عضو هیئت علمی گروه فلسفه دانشگاه باقرالعلوم(ع)

10.22081/pwq.2020.68546

چکیده

«بررسی دلالت برهان فطرت بر اثبات صفات ذات خدا» با پرسش اصلی «برهان فطرت ـ به فرض درستی‌اش ـ چه دلالتی بر اثبات صفات ذات خدا دارد؟» آغاز گردید. صفات ذات خدا از مهم‌ترین مباحث اعتقادی بشر هستند و نوشته حاضر سعی دارد با روش تحلیلی بررسی کند که: آیا برهان فطرت می‌تواند صفات ذات خدا را ثابت کند؟ اهمیت این بحث در کوتاه کردن اثبات صفات خدا و آشنایی با ظرفیت برهان یادشده است. پرسش اصلی با فرضیه «صفات ذات خداوند را می‌توان براساس برهان فطرت اثبات کرد» مواجه شد. نخست، دو تقریر از برهان فطرت ارائه گردید که حاصلشان چنین به دست آمد: «خدا کمال مطلق است» و «خدا ناجی است». دلالت کمال مطلق بر صفاتی چون علم حضوری و فاعلیت بالتجلی، قدرت، حیات، غنای وجودی، بساطت عقلی و خارجی، واحد بودن و سرمدیت تبیین شد. دلالت ناجی بر آگاهی و توانایی نجات‌خواهان، علم و قدرتش را فی‌الجمله، و نیز حیات، بساطت خارجی، واحد بودن و سرمدیت خدا را تصدیق کرد، ولی در اثبات غنای وجود ناجی درماند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of the Denotations of the Proof by Nature in Proving the Divine Essential Attributes

نویسندگان [English]

  • mohsen rahmanizadeh 1
  • Hassan Abdi 2
1 Master of Islamic philosophy and theology, at Baqer ul-Olum University
2 Assistant professor at Baqer ul-Olum University
چکیده [English]

The study began with the main question "What denotation does the of proof by nature - given its truthfulness – have in proving the Divine Essential Attributes?" Essential Attributes of God are among the most important topics of human belief, and this essay attempts to study analytically the question. The importance of this study lies in shortening the way for proving God's Attributes and in familiarity with the capacity of this proof. The main question was faced with the hypothesis: "the Essential Attributes of God may be proved by the proof of nature." At first, two expressions of the proof by nature were given; it followed by the conclusion that: "God is Absolute Perfection" and "God is Savior". On the basis of the former, such Attributes as Science, Lightening Agency, Power, Life, Existential Richness, rational and external Simplicity, Unity and Non-Temporality. On the basis of the latter, however, one may not prove the Divine Existential Richness.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Argument by nature
  • Attributes of Essence
  • Absolute Perfection
  • Absolute Savior
  • Absolute World
  • Omnipotent
  • Absolute Life

عنوان مقاله [العربیة]

دلالة برهان الفطرة على إثبات صفات الله الذاتیة

چکیده [العربیة]

تبدأ دراسة دلالة برهان الفطرة على اثبات الصفات الذاتیة لله تعالى بسؤال و هو "أن برهان الفطرة مع فرض صحته کیف یدل عل إثبات صفات الله الذااتیة؟"
یعتبر صفات الله الذاتیة من أهم المباحث العقائدیة عند البشر و المقالة هذه بصدد مناقشة تحلیلیة حول امکانیة اثبات صفات الله الذاتیة بهذا البرهان. و تکمن أهمیة هذا البحث فی جعل طریق إثبات الصفات آقصر و فی التعرف على إمکانات هذا البرهان. و فرضیة الإجابة عن السؤال هو أنه یمکن إثبات الصفات ببرهان الفطرة، و تم وضع تقریرین من البرهان و کانت النتیجة قضیتین: "الله کمال مطلق" و الله هو المنقذ"، و ثم تم تبیین دلالة الکمال المطلق على صفات کالعلم الحضوری و الفاعلیة بالتجلی، و القدرة، الحیاة، الغنى الوجودی، البساطة العقلیة و الخارجیة، الواحدیة و السرمدیة. و دلالة المنقذ على العلم و قدرة طالبی النجدة، یمکن فی الجملة أن تُثبت العلم و القدرة فی الجملة، و یؤید الحیاة، البساطة الخارجیة و الواحدیة و السرمدیة، و لکنها تعجز عن إثبات غنى المنجی الوجودی.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • برهان الفطرة
  • صفات الذات
  • الکامل المطلق
  • المنقذ المطلق
  • العالم المطلق
  • القادر المطلق
  • الحی المطلق