بررسی سه دیدگاه در باب چیستی «قانون طبیعی»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار و عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)

10.22081/pwq.2020.69266

چکیده

یکی از پرسش‌های اساسی در فلسفه علم، پرسش از هویت قوانین طبیعی است. واقع‌گرایان- بر خلاف ابزارگرایان- به وجود واقعیِ قوانین در جهان طبیعت باور دارند. با این حال، ایشان دربارۀ هویت این قوانین هم‌نظر نیستند. آنها سه نظریه متفاوت در این زمینه ارائه کرده‌اند: انتظام، کلیات و ذاتی‌گرایی. این نظریه‌ها، خالی از اشکال نیستند؛ هر‌چند نوع اشکال‌های آنها متفاوت است. پرسش اصلی این پژوهش آن است که هر یک از نظریه‌های انتظام، کلیات و ذاتی‌گرایی در باب هویت قوانین طبیعی، چه سهمی از حقیقت دارند؟ این تحقیق، به روش توصیفی، تحلیلی و انتقادی صورت گرفته است. نتیجه آنکه ذاتی‌گرایی که نسبت به دو دیدگاه دیگر قرابت بیشتری با حقیقت دارد، در صورت ترمیم با بهره‌گیری از دستاوردهای فلسفه اسلامی، می‌تواند به مثابه نظریه برتر در این زمینه عرضِ اندام کند

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of Three Perspectives on the Natural Law

نویسنده [English]

  • Morteza Rezaei
Assistant professor, Imam Khomeini Education and Research
چکیده [English]

One of the fundamental questions in the philosophy of science is the question of the identity of natural laws. Realists - unlike instrumentalists - believe in the real existence of laws in the natural world. However, they are not of the same view on the identity of these laws. They have proposed three different theories: regulation theory, universalism, and essentialism. These theories are not free from being exposed to objections, though the types of objections are not the same. The main question of this research follows as: what part of truth may be found in each of the three theories? This research has been performed by descriptive, analytical and critical methods. The conclusion is that essentialism, which is closer to the truth than the other two, can be extended as a superior theory in this field with reliance to the teachings of Islamic philosophy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Realism
  • Natural Law
  • Scientific Law
  • Regulation Theory
  • Theory of Universals
  • Essentialism

عنوان مقاله [العربیة]

دراسة ثلاثة نظریات حول ماهیة القانون الطبیعی

چکیده [العربیة]

السؤال عن ماهیة القانون الطبیعی یعد من أهم أسئلة فلسفة العلم. فهناک واقعیون یعتقدون – خلافا لالأداتیین- بوجود حقیقی للقوانین فی عالم الطبیعة. رغم ذلک لایوجد اتفاق بین الواقعیین على ماهیة هذه القوانین، فهناک ثلاثة نظریات مختلفة و هی: الانتظام، الکلیات و الذاتیة. و لایخلو أیاً منها عن اشکالات خاصة بها. فی هذه المقالة ندرس عن مدى صحة کل من هذه النظریات الثلاثة و بمنهج وصفی- تحلیلی و انتقادی. والنتیجة أن نظریة الذاتیة تقترب إلى الحقیقة أکثر من اخریین و یمکن بعد استفادتها من الفلسفة الإسلامیة أن تکون نظریة تامة فی هذا المجال.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الواقعیة
  • القانون الطبیعی
  • القانون العلمی
  • نظریة الانتظام
  • نظریة الکلیات
  • نظریة الذاتیة