بررسی تطبیقی سیالیت انسان در حرکت جوهری نفس ملاصدرا و اطوار دازاین در اندیشه هایدگر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع)

2 دانشیار و عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع)

3 دانشجوی دکتری فلسفه اسلامی دانشگاه باقرالعلوم(ع)

10.22081/pwq.2020.69267

چکیده

یکی از مهم‌ترین مباحث حکمت صدرایی حرکت جوهری است. بر اساس تشکیک وجود، وقوع حرکت جوهری به نحو اشتدادی، امری ممکن، بلکه واقع‌شده است. تشریح این نظریه که انسان وجودی سیّال دارد، یکی از راهبردی‌ترین مباحث درباره نفس انسانی را روشن می‌سازد. از دیگر سو، دازاین به مثابۀ مسئله‌ای محوری در اندیشه هایدگر، حقیقتی ثابت نیست؛ بلکه دارای ابعاد و اطوار گوناگونی است. با توجه به جایگاه حکمت صدرایی و نیز اندیشۀ هایدگر، مقایسه میان سیالیت انسان در نظریۀ حرکت جوهری صدرایی و اطوار دازاین در نگرش هایدگر می‌تواند زوایای پنهان و ابعاد وجودی بیشتری از انسان را روشن سازد. بر این اساس، در نوشتار حاضر، برای فهم چگونگی سیالیت انسان، نخست ابعاد شش‌گانه حرکت جوهری نفس از منظر صدرا و سپس اطوار دازاین از منظر هایدگر توضیح داده شده است تا زمینه برای مقایسه این دو نظرگاه فراهم گردد. فضای فکری این دو فیلسوف، بیانگر مبانی متفاوت آنهاست. با این‌ همه، در برخی ابعاد حرکت مانند مسافت، میان دو فیلسوف اشتراک ‌نظرهایی را می‌توان یافت. البته نقاط اختلاف بین این دو متفکر دربارۀ انسان و مسیر‌های ممکن او در زندگی بسیار است

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of Human Fluidity, Sayyāliyat-i Insān, in Mulla Sadra's Substantial Movement of the Soul and the Forms, aṭwār, of Dasein in Heidegger's Thought

نویسندگان [English]

  • Hassan Abdi 1
  • mohammad taqi yosofi 2
  • Mansour Mahdavi 3
1 Assistant professor, Baqir al-Olum University
2 Associate professor, Baqir al-Olum University
3 Phd student, Baqir al-Olum University
چکیده [English]

Substantial Movement is regarded as one of the most important topics in Sadra's wisdom. Based on the gradational state of existence, tashkīk-i wujūd, the occurrence of a substantial motion in an intensified manner is a possible, but an actualized event. Explaining this theory, on which human being would be of a fluid existence, illuminates one of the most strategic issues about the human soul. On the other hand, Dasein, as a central issue in Heidegger's thought, is not a fixed fact; it has different forms and dimensions. Considering the position of Sadra's wisdom and Heidegger's thought, a comparison between human fluidity in the theory of Sadra's substantial motion and Dasein's theory in Heidegger's view can clarify the hidden angles and more existential dimensions of human being. Accordingly, in the present article, in order to understand how human fluidity is, the six dimensions of the movement of the soul's essence from Sadra's point of view are described at first and then, the forms of Dasein from Heidegger's point of view are explained; in this way, the basis for comparing these two views is provided. The intellectual space of these two philosophers expresses their different principles. However, in some dimensions of motion including distance, commonalities can be found between the two philosophers. Of course, there are many differences between these two thinkers about man and his possible paths in life

کلیدواژه‌ها [English]

  • Human Soul
  • Fluidity
  • Dimensions of Motion
  • Substantial Motion
  • Dasein
  • Mulla Sadra
  • Heidegger

عنوان مقاله [العربیة]

دراسة مقارنة لسیالیة الإنسان فی الحرکة الجوهریة للنفس عند ملاصدرا، و احوال الدازاین فی فکر هیدغر

چکیده [العربیة]

من اهم المباحث فی الحکمة الصدرائیة الحرکة الجوهریة، و بنائاً على التشکیک فی الوجود، وقوع الحرکة الجوهریة بنحو الاشتداد امر ممکن بل واقع فعلا. وببیان النظریة التی تفید بکون الإنسان ذا وجود سیال یتضح احد اهم الموضوعات حول النفس الإنسانیة. و من جانب آخر، الدازاین کمفهوم رئیسی فی فلسفة هیدغر، لیست حقیقة ثابتة، بل لها جوانب و احوال مختلفة. نظرا إلى مکانة الحکمة الصدرائیة و فلسفة هیدغر، المقارنة بین سیالیة الإنسان فی الحرکة الجوهریة الصدرائیة و بین احوال الدازاین عند هیدغر یمکن أن تساعد فی إیضاح زوایا خفیة فی ایعاد الإنسان الوجودیة. وعلى هذا الاساس نقوم فی هذه المقالة ببیان أبعاد الستة للحرکة الجوهریة عند صدرا و احوال الدازاین عند هیدغر تمهیدا للمقارنة بینهما. الاجوا الفکریة لکلا الفیلسوفین توحی بخلافهما فی المبادئ، لکن یمکن إیجاد بعض الاشتراکات
فی بعض الابعاد مثل المسافة، لکن الخلاف بینهما حول الإنسان و الطرق الممکنه
فی حیاته کثیرة.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • النفس
  • السیالیة
  • أبعاد الحرکة
  • الحرکة الجوهریة
  • دازاین
  • ملاصدرا
  • هیدغر