بررسی تطبیقی «اتصال جسم طبیعی» در فلسفه اسلامی با مفهوم «میدان» در فیزیک جدید

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه قم

2 استادیار و عضو هیئت علمی گروه فلسفه دانشگاه قم

3 استاد و عضو هیئت علمی گروه فیزیک دانشگاه قم

4 دانشیار و عضو هیئت علمی گروه فلسفه دانشگاه قم

10.22081/pwq.2020.69655

چکیده

جسم نزد بسیاری از فیلسوفان یونانی همچون ارسطو و حکمای اسلامی همچون ابن‎سینا، سهروردی و ملاصدرا پیوسته «متصل» است که البته این دیدگاه، نظر ذره‏گرایان را که قایل به گسستگی جسم هستند، نفی می‏کند. با توجه  به اینکه آخرین یافته‏های فیزیک جدید نیز با دیدگاه پیوستگی جسم مقارنه دارد، ما در این مقاله برآنیم وجوه تقارن میان دیدگاه غالب در فلسفه اسلامی و فیزیک جدید در خصوص پیوستگی جسم طبیعی را کاوش کنیم. این وجوه عبارت‎اند از: پیوستگی میدان‎های بنیادین طبیعت در مدل استاندارد ذرات بنیادی، وجود حد یا جزء مشترک در مفهوم فلسفی «اتصال» و نیز «میدان» در فیزیک جدید که در قالب انتگرال فوریه یا جمع پیوسته امواج و میدان‎های ساده جزئی قابل تبیین است. علاوه بر این در این خصوص نیز بحث خواهد شد که مفهوم خلأ کامل (هیچ یا عدم) که بر اساس دیدگاه ذره‏گرایی است، هم در فلسفه اسلامی و هم در فیزیک جدید- که در آن خلأ موجودی نه تنها خالی بلکه پیوسته و غنی است- طرد می‏شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of "Continuity in the Natural Body" in Islamic Philosophy with the Concept of "Field" in New Physics

نویسندگان [English]

  • Farid Hojjati 1
  • Mahdi Monfared 2
  • Habibollah Razmi 3
  • asgar dirbaz 4
1 Phd at University of Qom
2 Assistant professor, Board of Philosophy, University of Qom
3 Assistant professor, Board of Physics, University of Qom
4 Associate professor, Board of Philosophy, University of Qom
چکیده [English]

The body is constantly known to be of "continuous nature" as viewed by many Greek philosophers, such as Aristotle and Islamic scholars such as Ibn Sina, Suhrawardi, and Mulla Sadra. This view, needless to say, opposes the view of atomists who believe in the discontinuous state of body. Given that the latest findings of modern physics also support the view of the continuity of body, in this article we intend to explore the aspects of correspondence of the dominant view in Islamic philosophy with modern physics regarding the continuity of the natural body. These aspects are: the continuity of the fundamental fields of nature in the standard model of elementary particles, the existence of a common limit or component in the philosophical concept of "continuity" and also the "field" in modern physics in the form of Fourier integral or continuous sum of waves and simple partial fields can be explained. In addition, it will be argued that the concept of a complete vacuum (nothingness or non-existence), which is based on the particle view, is refused in both Islamic philosophy and modern physics

کلیدواژه‌ها [English]

  • Natural Body
  • Continuity
  • Vacuum
  • Field Theory
  • Islamic Philosophy
  • Modern Physics

عنوان مقاله [العربیة]

دراسة مقارنة "الاتصال فی الجسم الطبیعی" فی الفلسفة الإسلامیة مع مفهوم "الحقل" فی الفیزیاء الحدیثة

چکیده [العربیة]

الجسم "متصل" دائماً من وجهة نظر العدید من الفلاسفة،لاسیما الیونانیین مثل أرسطو والعلماء الإسلامیین مثل ابن سینا والسهروردی والملا صدرا، لکن هذا الرأی یدحض وجهة نظر أتباع علم الذرة الذین یؤمنون بتفکک الجسم. بالنظر إلى أن آخر نتائج الفیزیاء الحدیثة تقارن أیضاً مع وجهة نظر استمراریة الجسم، فإننا نعتزم فی هذه المقالة استکشاف جوانب التناظر بین النظرة السائدة فی الفلسفة الإسلامیة والفیزیاء الحدیثة فیما یتعلق باستمراریة الجسم الطبیعی. هذه الجوانب هی: استمراریة الحقول الأساسیة للطبیعة فی النموذج القیاسی للجسیمات الأولیة، ووجود حد مشترک أو مکون فی المفهوم الفلسفی لـ "الارتباط" و"الحقل" فی الفیزیاء الحدیثة فی شکل تکاملات فوریه أو المجموع المستمر للموجات والحقول یمکن شرح التفاصیل البسیطة. بالإضافة إلى ذلک، سوف یُقال أن مفهوم الفراغ الکامل (العدم أو اللاشی) القائم على وجهة النظر الجسیمیة موجود فی کل من الفلسفة الإسلامیة والفیزیاء الحدیثة – حیث یتم رفض الفراغ ـ فی الوجود علی أنه لیس فقط فارغاً ولکنه مستمر وغنی.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • : الجسم الطبیعی
  • ارتباط
  • الخلأ
  • نظریة الحقل
  • الفلسفة الإسلامیة
  • الفیزیاء الحدیثة