شیوه‌های بیان شرط و کارکرد آن در گزاره‌ها از منظر منطقی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

مربی و عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)

10.22081/pwq.2022.73203

چکیده

گزاره گاهی بدون شرط و گاهی همراه با شرط است. شرط در قضایا با اهداف خاصی بیان می‌شود. منطق که عهده‌دار تحلیل قضایا و بیان احکام آن است، قضایایی را معرفی کرده‌ است که در آنها شیوه‌های مختلفی از شرط ارائه شده است. این مقاله به دنبال امکان وجود شرط در قضایا و ارائه شیوه‌های مختلف شرط در آنهاست. کارکرد شرط در هر کدام و بیان تمایز آنها هدف بعدی این نوشتار است. قضیه دارای ارکان و اجزایی است و شرط‌ها می‌توانند ناظر به هر کدام از آنها بررسی گردند. شرط در قضایا ناظر به حکم، جهت و موضوع است. حکم در قضایا جزمی است؛ لذا اگر حکمی تعلیقی و مشروط است، در قالب قضیه شرطیه بیان می‌شود تا از سویی جزمی‏بودن حکم و از سوی دیگر تعلیق در حکم را در خود داشته باشد. شکل‏های دیگر شرط در قالب قضایای حملی و بیشتر در ناحیه موضوع است. موجهات مشروط قضایایی‌اند که شرط در آنها ناظر به جهت است و در قضایای حقیقیه، مشروطه، فرضیه و لابتیه شرط ناظر به موضوع است

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Methods for Expressing Condition and Its Function in Propositions in Logic

نویسنده [English]

  • Mohammad Karimi
Member of Board, Imam Khomeini Teaching and Education Institute
چکیده [English]

A logical proposition may be conditional or unconditional. Condition is expressed in propositions with specific purposes. Logic, which is responsible for analyzing propositions and expressing its judgments, has introduced propositions in which different methods of condition are presented. This article seeks the possibility of condition in propositions and presents different methods of condition in them. The next purpose of this article is the function of condition in each and expressing their distinction. A proposition has elements and components, and the conditions can be considered for each of them. Condition in propositions is related to judgment, direction and subject. The judgment in propositions is undoubted. Therefore, if a judgment is suspended and conditional, it is stated in the form of a conditional proposition in order to include suspention and undoubted states both. Other forms of condition are in the form of predicative propositions and more in the subject area. Conditional modified propositions are those in which the condition refers to the direction, and in real, conditional, hypothetical propositions the condition relates to the subject

کلیدواژه‌ها [English]

  • Condition
  • Conditional Propositions
  • Condtional Predicated Proposition
  • Real Proposition
  • Hypothetical Proposition

عنوان مقاله [العربیة]

طرق التعبیر عن الشرط و دوره فی القضایا من وجهة نظر منطقیة

چکیده [العربیة]

تکون القضیة أحیانًا غیر مشروط وأحیانًا یکون مصحوبًا بشرط. یتم التعبیر عن الشرط فی الحالات ذات الأغراض المحددة. قدم المنطق، المسؤول عن تحلیل القضایا والتعبیر عن أحکامها، قضایا یتم فیها تقدیم طرق مختلفة للشرط. تبحث هذه المقالة عن إمکانیة الشرط فی القضایا وتقدم طرقًا مختلفة للشرط فیها. الغرض التالی من هذه المقالة هو وظیفة الشرط فی کل منها والتعبیر عن تمییزها. تحتوی القضیة على عناصر ومکونات، ویمکن للشروط أن تدرس باعتبار ای واحد منها. الشرط فی القضایا یتعلق بالحکم، والجهة الموضوع. فالحکم فی القضایا جزمی، لذلک، إذا یکون الحکم معلقاً، یتم صیاغة الجملة فی شکل قضیة شرطیة حتی یتضمن قطعیة الحکم من جهة و تعلیقه من جهة أخرى. أشکال أخرى من الشرط فی القضایا الحملیة و غالباً فی الموضوع. والموجهات المشروطة هی قضایا التی یتعلق فیها الشرط إلى الجهة، وفی القضایا الحقیقیة والمشروطة و اللابتیة والافتراضیة، یتعلق الشرط بالموضوع

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الشرط
  • القضیة الشرطیة
  • الحملیة المشروطة
  • القضیة الحقیقیة
  • القضیة اللابتیة
  • القضیة الفرضیة