بررسی فیزیکی شعورمندی و اختیار در پدیده‌های کوانتومی از منظر حکمت سینوی‌

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد فلسفه حوزه علمیه قم

2 ارزیاب نشریه

3 استادیار گروه فیزیک، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی قم، ایران

4 دانشجوی دکتری فلسفه فیزیک، دانشگاه باقرالعلوم

5 استادیار گروه معارف، دانشکده علوم انسانی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران

10.22081/pwq.2024.75549

چکیده

بنیانی‌ترین اصول کوانتوم را می‌توان در اصل عدم قطعیت و تأثیر ناظر در رفتار ذرات کوانتومی مطرح نمود که اولی با اختیار و دومی با شعورمندی ذرات در ارتباطی تنگاتنگ قرار دارد. اگر تفسیر خلق اندازه‌گیری در ذرات کوانتومی را به این دو اصل بیفزاییم، ادعای دخالت امور ماورایی در ایجاد ذرات به واسطه اختیار و آگاهی نیزگزاف نمی‌نماید؛ چراکه مبنای ابن‌سینا در اختیار و آگاهی از طریق افاضۀ «عقل فعال» است؛ یعنی هر گاه چیزی اختیار شود، ذرات کوانتومی یا ذراتی که بیشترین قرابت را با امور مجرد دارند، در مغز ایجاد می‌شود و آگاهی جریان می‌یابد. سؤال این است که چگونه می‌توان مدل اختیار و آگاهی در فیزیک را بر فلسفه اسلامی بنیان نهاد؟ هدف این مقاله بررسی فیزیکی فلسفه ابن‌سینا در روابط میان اختیار و آگاهی و مقایسه آن با فلسفه فیزیک موجود است. این پژوهش اطلاعات را به صورت کتابخانه‌ای جمع‌‎آوری و به صورت توصیفی تحلیلی بررسی ‌می‌نماید. این تحقیق در پایان به این نتیجه می‌رسد که مدل ابن‌سینا از مدل‌های موجود در فیزیک، برتری چشمگیری دارد. به علاوه اینکه این مدل از نظرگاه دین نیز قابلیت ارتقاءدارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Physical Study of Consciousness and Free Will in Quantum Phenomena from the Perspective of Avicenna`s Philosophy

نویسندگان [English]

  • Ali Amini Nejad 1 2
  • hosain nejabat 3
  • mostafa zare ardakani 4
  • syed amir sekhavatian 5
1 Professor of Philosophy, Hawzah, Qom
2
3 Assistant Professor, Department of Physics, Faculty of Basic Sciences, Islamic Azad University of Qom, Iran
4 Phd student of philosophy of Phisycs, Baqer al-Olum University
5 Assistant Professor, Department of Education, Faculty of Humanities, Qom Branch, Islamic Azad University, Qom, Iran
چکیده [English]

The most fundamental principles of quantum can be put forward in the principle of uncertainty and the influence of the observer in the behavior of quantum particles, of which the former is closely related to free will and the latter to consciousness of particles. If we add the interpretation of the creation of measurement in quantum particles to these two principles, the claim of the effect of transcendental affairs in the creation of particles through free will and consciousness would not be too much. Because Ibn Sina's basis in free will and awareness is thought to be through the bestowing of "active intellect"; that is, whenever something is intended, quantum particles or particles that have the greatest affinity with incorporeal things are created in the brain and consciousness flows. The question is, how can the model of free will and consciousness in physics be based on Islamic philosophy? The purpose of this article is to examine the physical philosophy of Avicenna in the relationship between free will and consciousness and compare it with the current philosophy of physics. This research collects information in a library form and analyzes it descriptively and analytically. In the end, it comes to the conclusion that Avicenna's model is significantly superior to the current models in physics. In addition, this model can be improved from the point of view of religion.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Free Will
  • Awareness
  • Certainty
  • Observer
  • Philosophy

عنوان مقاله [العربیة]

دراسة فیزیائیة لظاهرة الشعور و الإختیار فی الظواهر الکمیة من منظور الحکمة السینویة

چکیده [العربیة]

یمکن القول بأن اهم أصول الفیزیا الکمیة هو مبدأ عدم التأکد وتأثیر الناظر فی تقلب الجسیمات الکمومیة و هناک علاقة وطیدة بین الأول و الاختیار و بین الثانی و شعور الذرات.

واذا اضفنا تفسیر خلق الجسیمات الکمومیة إلى هذین الأصلین لایبعد الإدعا بتأثیر الأمور غیر المادیة فی تکوین الجسیمات مع الإختیار و الشعور. حیث أن اساس الاختیار والشعور عند ابن سینا من طریق إفاضة العقل الفعال.

بمعنى ان کلما یتم اختیار شی،یتکون جسیمات کمومیة او ذرات التی لها قرابة مع الأمور المجردة فی المخ و هنالک یتکون الشعور.

وهنا السؤال کیف یمکن بناء النموذج الإختیار والشعور فی الفیزیا على الفلسفة الإسلامیة؟ تهدف هذه المقالة إلى دراسة فلسفة ابن سینا فی العلاقة بین الإختیار و الشعور من وجهة نظر علم الفیزیاء و مقارنتها بفلسفة الفیزیاء الموجودة.

تم جمع المعلومات بطریقة مکتبیة و دراستها بمنهج وصفی تحلیلی، و النتیجة هی تفوق النموذج ابن سینا علی النماذج الموجودة فی الفیزیاء، إضافة إلى أن هذا النموذج یمکن قبولها من منظور دینی.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الإختیار
  • الشعور
  • القطعیة
  • الناظر
  • الفلسفة

مراجع

  • ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1400)، اشارات و تنبیهات، ترجمه حسن ملکشاهی، تهران: سروش.
  • ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (بی‌تا)، الهیات شفاء، قم: مکتبه آیت‌الله مرعشی.
  • اجتهادیان، حسین (1398)، تلفیق متافیزیک بوهمی و صدرایی برای تبیین فعل الهی، جستارهای فلسفه دین، انجمن علمی فلسفه دین ایران، سال هشتم، شماره اول، ص63-81.
  • جمالی، محمد (1398)، فیزیک حاکم بر ارتباط ذهن، مغز و ماشین از منظر کوانتوم بوهمی، رساله دکتری، تهران: دانشگاه صنعتی شریف.
  • جوادی آملی، عبدالله (1376)، رحیق مختوم، بخش چهارم از جلد دوم، قم: اسراء، 1376.
  • صدرالمتألهین شیرازی، محمد ابن ابراهیم (1385)، الشواهد الربوبیه، ترجمه و تفسیر دکتر جواد مصلح، تهران: انتشارات سروش.
  • صدرالمتألهین شیرازی، محمد ابن ابراهیم (1981م)، الحکمۀ المتعالیۀ فى الاسفار العقلیۀ الاربعۀ، بیروت: دار احیاء التراث.
  • طباطبایی، محمدحسین (1370)، نهایه الحکمه، ترجمه مهدی تدین، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
  • مطهری، مرتضی (1390)، کلیات علوم اسلامی، ج1، تهران: صدرا.
  • مطهری، مرتضی (1383)، اصول فلسفه و روش رئالیسم ، تهران: صدرا.
  • مطهری، مرتضی (1369)، الهیات شفاء، تهران: حکمت.
  • مطهری، مرتضی (1389)، درس‌های اسفار، جلد چهارم، تهران: صدرا.
  • مطهری، مرتضی (1378)، فلسفه تاریخ، تهران: صدرا.
  • ناییجی، محمدحسین (1396)، ترجمه و شرح کتاب نفس شفا، قم: انتشارات مؤسسه امام خمینی;.
  • Beck, F. and J.C. (1994), Eccles, Quantum aspects of brain activity and the role of consciousness, in How the self Controls its Brain, springer.
  • Beck, F. and J.C. Eclles (1998), Quantum processes in the brain: A scientific basis of consciousness, Cognitive Studies, 5(2).
  • Beck, F. (2011), Quantum brain dynamics and consciousness, The physical nature of consciousness, 83.
  • Bell, J.S. (1995), de Broglie-Bohm, delayed-choice, double-slit experiment, and density matrix, in Quantum Mechanics, High Energy physics And Accelerators: Select papers of john SBell (With Cmmentary). World scientific.
  • D.J. (2011), Feeling the future: experimental evidence for anomalous retroactive influence on cognition and affect, Journal of personality and social psycology, 100(3).
  • Benseny, A., et al. (2014), Applied bohemian mechanics, The European physical Journal D, 68(10).
  • Bohm, D. and B.J. Hiley (2006), The undivided universe: AN ontological interpretation of quantum theory. Routledge.
  • Cramer, J.G. (2016), The quantum handshake, NY: Springer publishing Co.
  • Dopfer, B. (1998), U. Innsbruck.
  • Hameroff, S. (2012), How quantum brain biology can rescue conscious free will, Frontiers in integrative nruroscience. 6.
  • Hameroff S.R. and Penrese (1996), Counsciousness events as orchestrated space-time selections, Journal of consciousness studies. 3(1).
  • Hameroff, S. and R. Penrese (2014), Consciousness in the universe: Areview of the `Orch OR`theory. Physics of life reviews, 11(1).
  • Hameroff, S., et al. (2013), Transcranial ultrasound (TUS) effects on mental states: a pilot study, Brain stimulation,6(3).
  • Hiley, B. and R. callghan (2006), Delayed-choice expriments and the Bohm approach. Physica Scripta, AIP.
  • Hiley, B. and R. callghan (2006), what is erased in the quantum erasure?, Foundation of physics, 36(12).
  • Hiley, B. (2002), From the Heisnberg picture to bohm: a new perspective on active information and its relation to Shannon information, in Quantum Theory: recocsideration of foundation. Citeseer.
  • Hiley, B.J. and p. pylkkanen (2005), Can mind affect matter via active information?, Mind and Matter, 3(2).
  • Hiley, B.J. (1999), Active information and teleportation, in Epistemological and experimental perspectives on quantum physics, Spriger.
  • R.E. (2015), Underestanding our unseen reality: Solving quantum riddles. Word Scientific.
  • Kim, Y.-H. et al. (2000), Delayed “choice” quantum araser, Physical Review Letters, 84(1): p.1,
  • Libt, B., et al. (1983), Time of conscious intention to act in relation to onset of cetebral activity (readiness potential) the unconcios initiation of a freely voluntary act, Brain, 106(3).
  • Ma, X.-s, et al. (2012), Expriment delayed-choice entanglement swapping, Nature physics, 8(6).
  • Maharbiz, M.M. and H. Sato (2010), Cyborg beetles. Sci Am, 303(6).
  • Mehler, D.H., et al. (2016), Exprimental nonlocal and surreal Bohmian trajectories, Science advances, 2(2).
  • Mele, A.R. (2009), Effective intentions: the power of conscious will, Oxford University press on Demand.
  • Sanz, A. and F. (2009). Borondo, Contextuality, decoherence and quantum trajectories, Chemical physics Letters, 478 (4-6).
  • Schurger, A., J.D. (2012), Sitt, and S.Dehaene, An accumulator model for spontaneous neural activity prior to self-initiated movement, Proceedings of the National Academy of Sciences, 109(42).
  • Schwartz, J.M., H.P. Stapp, and M. (2005), Bearegard, Quantum physics, Journal of Consciousness and psycology: a neurophysical model of mind-brain interaction, Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological science, 360(1458).
  • Stapp, H.P. (2009), Mind, Mther, and Quantum Mechanics.
  • Stapp, H.P. (2017), Quantum theory and free will. Spriger.
  • Tegmark, M. (2000), Iimportance of quantum decoherence in brain processes, Physical review E, 61(4).
  • Walborn, s., et al(2002), Double-slit quantum earaser, Physical Review A, 65(3).
  • Wegner, D.M. (2007), The illusion of conscious will, MIT press.
  • Wheeler, J.A. (1978), The “past” and the “delayed-chice” double-slit experiment, in Mathematical foundation of quantum theory, Elsevier.

 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار