بررسی دیدگاه «عدالت به مثابه استحقاق» رابرت نوزیک

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش پژوه دکتری موسسه امام خمینی

10.22081/pwq.2024.75550

چکیده

نظریه عدالت به مثابه استحقاق رابرت نوزیک دیدگاهی فردگرا، وظیفه‌گرا و حق‌محور است و این دیدگاه مبتنی بر نظریه حقوق طبیعی است. نوزیک به عنوان یک اختیارگرا، نظریه خود را بر مبانی فوق در سه اصل ارائه می‌کند. او با افزایش قدرت دولت تا جایی که بتواند بر اساس الگوهای خاصی -مثلاً حمایت از نیازمندان- اموال و دارایی‌ها را بازتوزیع کند، مخالف است. این دیدگاه واکنشی به نظریه رالز و هر نوع دولت رفاه در حوزه عدالت است. در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی در دو بخش مبانی نظریه و خود نظریه را بررسی می‌کنیم. علاوه بر اشکالات مبنایی، اشکالاتی که به نظریه وارد است، عبارت‌اند از: ابهام در اصول سه‌گانه؛ بی‌‌توجهی به عدالت محتوایی؛ تقلیل عدالت به حوزه مالکیت؛ تبیین ناقص از عوامل مالکیت؛ نادیده‌گرفتن خیرات عمومی؛ نادیده‌گرفتن اشکالات بازار آزاد؛ آزادی بردگی؛ تبیین ناقص از مشروعیت مالیات و عدم ارائه راه‌کار برای خروج دارایی‌ها از مالکیت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Examining Robert Nozick's View of "Justice As Entitlement"

نویسنده [English]

  • Ali Ahmadi Amin
Phd student of philosophy of ethics, Imam Khomeini Research and Education Institute
چکیده [English]

Robert Nozick's entitle theory of justice with the title "Justice as entitlement" is an individualistic, duty-oriented and right-oriented perspective. This view is based on the theory of natural rights. As an authoritarian thinker, Nozick presents his theory based on the above principles in three rules. He is against increasing the power of the government to the extent that it can redistribute property and assets based on certain patterns (for example, supporting the needy). This view is a reaction to Rawls's theory and any type of welfare state in the field of justice. This article examines the basics of the theory and the theory itself with a descriptive-analytical method in two parts. In addition to the basic problems, the problems in the theory include: ambiguity in the three rules, disregard for content justice, reduction of justice to the domain of ownership, incomplete explanation of ownership factors, ignoring public charity, ignoring the problems of the free market, freedom of slavery, incomplete explanation of the legitimacy of the tax, and failure to provide a solution for the withdrawal of assets from ownership.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Theory of Justice
  • Moral principles
  • Justice
  • Right theory
  • Nozick
  • Rawls

عنوان مقاله [العربیة]

دراسة لنظریة (العدالة کإستحقاق) لروبرت نوزیک

چکیده [العربیة]

نظریة رابرت نوزیک حول العدالة (العدالة کاستحقاق) هی نظریة فردیة، واجبة و معیاریة، و تتمحور حول موضوع الحق ومبتنیة على نظریة الحقوق الطبیعیة. نوزیک کمفکر تحرری یقدم نظریته على أساس ثلاثة أصول. ویتخالف مع زیادة قدرة الدولة إلى حد تستطیع توزیع الأموال و الممتلکات على أساس نماذج محددة.(على سبیل المثال حمایة الفقراء). هذه النظریة ردة فعل تجاه نظریة رالز او ای نوع من دولة الرفاة فی مجال العدالة. هذه المقالة بمنهج وصفی تحلیلی تقوم بدراسة مبادئ النظریة. یمکن القول إضافة إلى الإشکالات الواردة على المبادئ، ترد بعض الإشکالات على النظریة نفسها و هی ، : إلإبهام فی الأصول الثلاثة، عدم الإهتمام إلى العدالة فی المضمون، تقلیص العدالة إلى مجال الملکیة، تبیین ناقص عن أسباب الملکیة، تجاهل الثروات العامة تجاهل إشکالات السوق الحرة، حریة العبودیة، تبیین ناقص عن مشروعیة الضرائب، عدم تقدیم حلول لخروج الممتلکات عن الملکیة.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • نظریة العدالة
  • الأصول الأخلاقیة
  • العدالة
  • نظریة الإستحقاق
  • نوزیک
  • رالز
  • ارسطو (1378)، اخلاق نیکوماخوس، ترجمه محمدحسن لطفی، تهران: طرح نو.
  • برلین، آیزایا (1392)، چهار مقاله درباره آزادی، ترجمه محمدعلی موحد، تهران: انتشارات خوارزمی.
  • دادگر، یدالله (1383)، تاریخ تحولات اندیشه اقتصادی، قم: دانشگاه مفید.
  • دادگر، یدالله (1392)، تاریخ عقاید اقتصادی، تهران: سمت.
  • رالز، جان (1388)، عدالت به مثابه انصاف، ترجمه عرفان ثابتی، تهران: ققنوس.
  • رالز، جان (1387)، نظریه عدالت، ترجمه سید محمد کمال سروریان و مرتضی بحرانی، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم.
  • شهریاری، حمید (1388)، فلسفه اخلاق در تفکر غرب از دیدگاه السدیر مک‌اینتایر، تهران: نشر سمت.
  • طباطبائی، محمدحسین (1417ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: جامعه مدرسین.
  • طوسی، محمد (1414)، الأمالی، قم: انتشارات دار الثقافة.
  • طوسی، محمد (1407ق)، الخلاف، کتاب الطهاره، قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
  • عربی، سیدهادی (1395)، نظریات عدالت توزیعی، قم: نشر سبحان.
  • قمی، ابوالقاسم (1363)، قوانین الاصول، قم: نشر مکتبة العلمیة الاسلامیة.
  • مفید، محمد (1414ق)، تصحیح اعتقادات الامامیه، قم: نشر کنگره شیخ مفید.
  • واعظی، احمد (1393)، نقد و بررسی نظریه‌های عدالت، قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی;.
  • Carter, Ian (2012), Positive and Negative Liberty, in: Stanford Encyclopedia of Philosophy (https://plato.stanford.edu/).
  • Ehman, Rober (1991), rawls and nozick; Justice without Well Being, In: Corlett, J. A. (eds), Equality and Liberty, London: Palgrave Macmillan.
  • Eskelinen, T. & Laitinen, A. (2015), Taxation: Its Justification and Application to Global Contexts. In: Gaisbauer, H., Schweiger, G., Sedmak, C. (eds), Philosophical Explorations of Justice and Taxation. Ius Gentium: Comparative Perspectives on Law and Justice, vol.40, Cham: Springer, 2015.
  • Hayek, Fredric (1948), Individualism and Economic Order, London: Routledge, Chicago: University of Chicago Press.
  • Hayek, Fredric (1960), The Constitution of Liberty, Routledge and Kegan Paul.
  • Hayek, Fredric (1978), New studies in Philosophy, Politics, Economics and the History of Ideas, London: Routledge, Chicago: University of Chicago Press.
  • Locke, John (1967), Tow Treatises of Government, Edited by Peter Laslett, 2nd ed. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Nozick, Robert (1973), Distributive Justice, Philosophy & Public Affairs, Vol.3, No.1.
  • Nozick, Robert (1974), Anarchy, State and Utopia, Oxford: Black well.
  • Sandel, Michel j. (2010), Justice, what’s the right thing to do?, Farrar, Straus and Giroux, New York.