بررسی قرائن موجود در کلام ملاصدرا درباره تفسیر عینیت از اصالت وجود صدرایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار و عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی

10.22081/pwq.2024.55493.1095

چکیده

این نوشتار با روشی تحلیلی – توصیفی، با هدف تبیین اصالت وجود صدرایی، قرائنی را که به عنوان شاهد برای تفسیر عینیت گمان شده است، نقد و بررسی شده و به این نتیجه دست یافته است که شواهد ادعاشده از طرف صاحب تفسیر عینیت، نه‌تنها تامّ نبوده و دلالتی بر مدعای ایشان ندارد، بلکه علیه تفسیر عینیت نیز به کار برده می‌شود. شواهد دیگری نیز از صدرا در این راستا قابل ارائه و استناد است که طبق آنها تفسیر عینیت از اصالت وجود صدرایی کاملاً مردود است. سرّ اینکه شواهد صدرا را نمی‌توان به نفع تفسیر عینیت مصادره نمود، این است که تمامی آنها موجود به معنای «صدق بالذات‌بودن ماهیت بر واقع خارجی» را که هیچ تنافی‌ای با شیئیت مفهومی‌بودن ماهیت نداشته، نشانه رفته‌، بر موجودبودن ماهیت به معنای «هویت خارجی»‌ که محل بحث اصالت وجود است، هیچ گونه دلالتی ندارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Examining the Evidences in Mulla Sadra's Words about the Objective Interpretation of the Originality of Sadra's Existence

نویسنده [English]

  • Mokhtar Ali Rezaei
Assistant professor, Imam Khomeini Education and Research Institute
چکیده [English]

This article, with an analytical-descriptive method, with the aim of explaining the authenticity of Sadra's existence, has criticized and investigated the evidences that have been considered as evidence for the interpretation of objectivity, and has reached the conclusion that the evidence claimed by the owner of the interpretation of objectivity, is not only complete and in favor of his claim, but it is also use against the interpretation of objectivity. Other evidences from Sadra can be presented and cited in this regard, according to which the objective interpretation of Sadra's originality of existence is completely rejected. The reason why Sadra's evidence cannot be confiscated in favor of the objectivity interpretation is that all of them point to the existence of nature in the sense of "external identity" which has no contradiction with the conceptual object of being nature. "It does not have any implication that there is a question of originality.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Interpretation of Objectivity
  • Conceptual Objectivity
  • Objective Unity
  • External Identity
  • Originality of Existence
  • Mulla Sadra

عنوان مقاله [العربیة]

دراسة القرائن الموجودة فی کلام ملاصدرا حول التفسیر أصالة الوجود بالعینیّة

چکیده [العربیة]

هذه المقالة بمنهج وصفی تحلیلی تقوم بنقد و دراسة القرائن الدالة على التفسیر بالعینیة، هادفة تبیین أصالة الوجود الصدرائیة، و تستنتج أن القرائن التی یدعیها صاحب تفسیر العینیة لیست کاملة ولاتدل على المدعى، بل یمکن استخدامها ضد هذا التفسیر.
وهناک أدلة أخرى من صدرالمتألهین تبطل تفسیر أصالة الوجود الصدرائیة بالعینیة. وسبب عدم امکان استفادة هذه الأدلة لصالح التفسیر بالعینیة، أن الموجود فی کل من هذه الأدلة بمعنى صدق الماهیة بالذات على الواقع الخارجی، بحیث لایتنافى مع الشیئیة المفهومیة للماهیة، ولذلک لایدل بأی نحو علی وجود الماهیة بمعنى الهویة الخارجیة (الذی هو المبحوث عنه فی أصالة الوجود).

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • العینیة
  • الشیئیة المفهومیة
  • الإتحاد المصداقی
  • الهویة الخارجیة
  • أصالة الوجود
  • ملاصدرا

مراجع

ابن‌رشد (بی‌تا)، تلخیص ما بعد الطبیعه، تحقیق و مقدمه عثمان امین، بی‌جا: حکمت.
ارسطو (1385)، متافیزیک (مابعد‌الطبیعة)، ترجمه شرف‌الدین خراسانی، چاپ 4، تهران: حکمت.
حسینی طهرانی، محمدحسین (1432)، توحید علمی و عینی در مکاتیب حکمی و عرفانی میان آیتین علمین احمد کربلائی و محمدحسین اصفهانی (کمپانی)، مشهد: علامه طباطبایی.
شیخ اشراق (1375)، مجموعه مصنفات، ج2، 4 جلد، چاپ 2، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى.
صدرالمتألهین (1302)، مجموعة الرسائل التسعة، 1جلد، تهران: بی‌نا.
صدرالمتألهین (1354)، المبدأ و المعاد، 1جلد، تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران.
صدرالمتألهین (1360)، الشواهد الربوبیة فى المناهج السلوکیة، 1جلد، چاپ 2،
مشهد: المرکز الجامعى للنشر.
صدرالمتألهین (1361 الف)، العرشیة، 1جلد، تهران: انتشارات مولى.
صدرالمتألهین (1361 ب)، ایقاظ النائمین، تهران: انجمن اسلامی حکمت و فلسفه ایران.
صدرالمتألهین (1363 الف)، مشاعر، چاپ 2، تهران: طهوری.
صدرالمتألهین (1363ب)، مفاتیح الغیب، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
صدرالمتألهین (1378 الف)، رسالة فى الحدوث، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
صدرالمتألهین (1378 ب)، سه رساله فلسفى (متشابهات القرآن ـ المسائل القدسیّة ـ اجوبة المسائل)، مقدّمه و تصحیح و تعلیق سیدجلال‏الدّین آشتیانى، قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى.
صدرالمتألهین (1379)، تفسیر القران الکریم، ج1 و 7، چاپ 3، قم: بیدار.
صدرالمتألهین (1383)، الحکمة المتعالیة فى الاسفار العقلیة الاربعة، تصحیح و تحقیق غلامرضااعوانی، با اشراف سیدمحمد خامنه‌ای، ویراستار مقصود محمدی، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
صدرالمتألهین (1981م)، الحکمة المتعالیة فى الاسفار الاربعة العقلیة، ج1-2 و 6-7، چاپ 3، بیروت: دار احیاء التراث.
صدرالمتألهین (بی‌تا الف)، تعلیقه بر حکمة الاشراق، چاپ سنگی.
صدرالمتألهین (بی‌تا ب)، الحاشیة على الهیات الشفاء، 1جلد، قم: انتشارات بیدار.
صدرالمتألهین (بی‌تا ج)، شرح الهدایة الأثیریة، چاپ سنگی.
صدرالمتألهین (1375)، مجموعه رسائل فلسفى صدر المتألهین، تهران: انتشارات حکمت.
عبودیت، عبد‌الرسول (1385)، درآمدی به نظام حکمت صدرائی، ج1، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی(سمت).
فارابی، ابونصر (بی‌تا)، کتاب الحروف‏، بی‌جا: انتشارات دار المشرق‏.
فیاضی، غلامرضا (1386)، درآمدی بر معرفت‌شناسی، تدوین و نگارش مرتضی رضائی و احمدحسین شریفی، قم: مؤسسه آ موزشی و پژوهشی امام خمینی;.
فیاضی، غلامرضا (1387)، هستی و چیستی در مکتب صدرائی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
فیاضی، غلامرضا (1389)، سی‌دی مبانی حکمت متعالیه، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی;.
فیاضی، غلامرضا (بی‌تا)، نقد تاریخ فلسفه غرب، بی‌جا: بی‌نا.
مطهری، مرتضی (بی‌تا)، مقالات فلسفی، (بی‌جا)، حکمت.
نبویان، محمدمهدی (1395)، جستارهایی در فلسفه اسلامی مشتمل بر آرای اختصاصی آیت‌الله فیاضی، ج1، چاپ 2، قم: مجمع عالی حکمت.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار