اگزیستانسیالیسم مسیحی؛ سوبژکتیویسم و انسداد معرفت‌ دینی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد فلسفه مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره قم

10.22081/pwq.2023.76892

چکیده

اگزیستانسیالیسم مسیحی یا دینی مکتبی کلامی است که عمدتاً از اگزیستانسیالیسم (Existentialism) متأثر است. مهم‌ترین دستاورد این مکتب کلامی و دیگر مکتب‌های متأثر از آن، افزون بر انسداد معرفتی، سوبژکتیویسم است. بر اساس این دستاورد یا ویژگی، ما در بن‌بست و انسداد معرفتی هستیم و نمی‌توانیم با منبع عقل و دلیل نقلی و روش پژوهش عقلی و نقلی یا تاریخی در ساحت دین به معرفتی دست یابیم؛ از این رو در پژوهش از دین به جای رویکرد ابژه‌ای، باید به روش سوبژه‌ای چنگ زد.
در نوشتار کنونی روش پژوهش اگزیستانسیالیسم را که سوبژه‌ای است، تبیین و ارزیـابی می‌کـنیم. سپس با کـاوش در آثـار کرکـگور، پیروان و شـارحان او مهم‌ترین آموزه‌هایی را که مکتب کلامی اگزیستانسیالیسم مسیحی بر آنها استوار شده و با آنها بنیان یافته است، با عنوان‌دهی و چینشی ویژه دسته‌بندی می‌کنیم و در پایان به ارزیابی آنها می‌پردازیم. این نگرش با نقدهای بسیاری روبه‌روست؛ برای نمونه می‌توان به ناکارآمدی سویژکتیویسم در پژوهش به‌ویژه پژوهش‌های دینی اشاره کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Christian Existentialism; Obstruction of Religious Knowledge and Subjectivism

نویسنده [English]

  • mohammad hoseinzadeh
iki
چکیده [English]

Christian or religious existentialism is a theological school that is mainly influenced by existentialism. The most important achievement of this theological school and other schools influenced by it, in addition to epistemic obstruction, is subjectivism. Based on this achievement or characteristic, we are in an epistemic impasse and we cannot achieve knowledge with the source of reason and narrative reason and the method of intellectual and narrative or historical research in the field of religion Therefore, in the research of religion, instead of an objective approach, one should use a subjective method. In this article, we explain and evaluate the existentialism research method, which is a subject. Then, by exploring the works of Kierkegaard, his followers and commentators, we will categorize and evaluate the most important teachings on which the theological school of Christian existentialism is based and founded with a special title and arrangement. This attitude faces many criticisms; for example, we can point to the ineffectiveness of subjectivism in research, especially religious research.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Christian Existentialism
  • Object Research Method
  • Mystical Subjectivism
  • Faithism
  • Phenomenological Research Method

عنوان مقاله [العربیة]

الوجودیة المسیحیة: الذاتیة و إنسداد المعرفة الدینیة

چکیده [العربیة]

الوجودیة المسیحیة أو الدینیة هی مدرسة کلامیة تتأثر بشکل أساسی بالوجودیة (Existentialism). أهم إنجاز لهذه المدرسة اللاهوتیة وغیرها من المدارس المتأثرة بها ، بالإضافة إلى الانسداد المعرفی ، هو الذاتیة. وبناء على هذا الإنجاز أو المیزة نحن فی طریق مسدود وانسداد معرفی ولا یمکننا الحصول على المعرفة بمصدر العقل أوالدلیل النقلی ومنهج البحث العقلانی أو النقلی أو التاریخی فی مجال الدین. لذلک، فی دراسات دینیة، بدلا من المقاربة الموضوعیة، یجب على الإنسان أن یتمسک بالطریقة الذاتیة.
فی هذا المقال سنقوم بشرح وتقییم طریقة البحث الوجودی الذی هو ذاتی. ثم نقوم من خلال استقصاء أعمال کیرکغور وأتباعه و من شرحوا آثاره، بتصنیف أهم التعالیم التی قامت علیها المدرسة الوجودیة المسیحیة و تطورت معها عن طریق تحدید العنوان وترتیب خاص، وأخیراً نبادر إلی تقییمها. هذا الموقف یقابله الکثیر من الانتقادات، على سبیل المثال بوسعنا أن نُشیر إلی عدم کفاءة المدرسة الذاتیة فی مجال البحوث لاسیما البحوث الدینیة.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الوجودیة المسیحیة
  • طریقة بحث الموضوعیة
  • الذاتیة العرفانیة
  • النزعة الایمانیة
  • طریقة بحث الظواهریة

مراجع

قرآن کریم.
آدامز، رابرت م. هـ. (1374)، ادلهٔ کرکگور بر ضد استدلال آفاقی در دین، ترجمهٔ مصطفی ملکیان، نقد و نظر، شماره 3 و 4، تابستان و پاییز 1374.
پترسون، مایکل و دیگران (1377)، عقل و اعتقاد دینی ، تهران: طرح نو، چ2.
تیلیخ، پل (1375)، پویایی ایمان، ترجمهٔ حسن نوروزی، تهران: حکمت.
حسین‌زاده، محمد (1382)، پژوهشی تطبیقی در معرفت‌شناسی معاصر، قم: مؤسسهٔ آموزشی و پژوهشی امام خمینی;.
حسین‌زاده، محمد (1394)، درآمدی بر معرفت‌شناسی و مبانی معرفت دینی، قم: مؤسسهٔ آموزشی و پژوهشی امام خمینی;، چ10.
حسین‌زاده، محمد (1388)، معرفت بشری؛ زیرساخت‌ها، قم: مؤسسهٔ آموزشی و پژوهشی امام خمینی;.
حسین‌زاده، محمد (1393)، مؤلفه‌ها و ساختارهای معرفت بشری؛ تصدیقات یا قضایا، قم: مؤسسهٔ آموزشی و پژوهشی امام خمینی;.
حسین‌زاده، محمد (1396)، معرفت؛ چیستی، امکان و عقلانیت، قم: مؤسسهٔ آموزشی و پژوهشی امام خمینی;.
ژیلسون، اتین (1371)، عقل و وحی در قرون وسطا، ترجمهٔ شهرام پازوکی، تهران: وزارت فرهنگ و آموزش عالی.
کرد فیروزجایی، یارعلی، و عبدی، حسن (1400)، تاریخ فلسفهٔ معاصر غرب، تهران: سمت و قم: مؤسسهٔ آموزشی و پژوهشی امام خمینی;.
کرکگور، سورن (1380)، ترس و لرز، ترجمهٔ عبدالکریم رشیدیان، تهران: نی، چ2.
کرکگور، سورن (1374)، انفسی‌بودن حقیقت است، ترجمهٔ مصطفی ملکیان، نقد و نظر، شماره 3 و 4، تابستان و پاییز 1374.
لگنهاوسن، محمد (1374)، ایمان‌گروی، ترجمهٔ سیدمحمود موسوی، نقد و نظر، شماره 3 و 4، تابستان و پاییز 1374.
مگی، براین (1377). فلاسفهٔ بزرگ، ترجمهٔ عزت الله فولادوند، تهران: خوارزمی.
ورنو، روژه، وال، ژان و دیگران (1387)، نگاهی به پدیدارشناسی و فلسفه‌های هست‌بودن، برگرفته و ترجمهٔ یحیی مهدوی، تهران: خوارزمی، چ2.
Copleston, Frederick (1985), A History of Philosophy, USA: Newman press.
Copleston, Frederick (2002), Contemporary Philosophy, NewYork: Continum.
Kierkegard, Soren (1992), Concluding Unscientific Postscipt to Philosophical Fragments, Howard. V. Hong &… (Trans.), Princeton: Princeton University Press.
Kierkegard, Soren (1954), Fear and Trembling and The Sickness Unto death, Walter Lowrie (Trans.), NewYork: Doubleday and Company.
Macie, Joan (1982), Miracle of Theism, NewYork: Oxford University Press.
Peterson, Micle &… (2003), Reason and Religious Belief, 3rd ed, Oxford: Oxford University Press.
Pojman, Louis (1984), The Logic of Subjectivity, Alabama: The University of Alabama Press.
Pojman, Louis (1987 & 4th 2002), Philosophy of Religion, California: Wadsworth Publishing Com.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار