حدوث زمانی مجردات، پیامدها و نتایج آن در نظام فلسفی امام خمینی(ره)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

پژوهشگر جامعه المصطفی العالمیه

10.22081/pwq.2025.69713.1190

چکیده

حدوث زمانی مجردات، به عنوان یکی از موضوعات جدید در فلسفه اسلامی، به امکان و چگونگی حدوث موجودات غیرمادی در چارچوب زمان می‌پردازد. امام خمینی;، با بهره‌گیری از مبانی فلسفی ملاصدرا و نظریه حرکت جوهری، به تفسیر حدوث زمانی مجردات و پیوند آن‌ با زمان می‌پردازد که در نظام فکری او نقش مهمی دارد. این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی حدوث زمانی مجردات پرداخته است. یافته‌ها نشان می‌دهد امام خمینی دیدگاه منحصر به فرد در باب حدوث زمانی مجردات دارد که با بهره‌گیری از حرکت جوهری، معنایی متفاوت از زمان و حدوث را ارائه می‌دهد. زمان مختص موجودات مادی نیست و در مرتبه‌ای بالاتر به عنوان عنصری در خدمت تکامل موجودات مجرد قرار می‌گیرد؛ از این رو حدوث زمانی به عنوان یک حرکت درونی به سوی کمال در نظر گرفته می‌شود. هدف این مقاله پاسخ به این پرسش است که حدوث زمانی مجردات، پیامدها و نتایج آن در نظام فلسفی امام خمینی چیست؟ نتایج نشان می‌دهد موجودات مجرد نیز به سوی کمال حرکت می‌کند و این حرکت به معنای ورود به زمان مادی نیست، بلکه نوعی تکامل در بُعد غیرمادی و موجودات مجرد است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Temporal Occurrence of Immaterial Beings, Its Consequences and Results in the Philosophical System of Imam Khomeini

نویسنده [English]

  • ismail Danesh
Researcher of Al-Mustafa Al-Alamiya Society
چکیده [English]

The temporal occurrence of abstracts, as one of the new topics in Islamic philosophy, deals with the possibility and the how of immaterial beings` temporal occurrence. Imam Khomeini, using the philosophical foundations of Mulla Sadra and the theory of substantial movement, interprets the temporal occurrence of immaterial beings and their connection, which plays an important role in his thought system. This article has investigated the temporal occurrence of immaterial beings with a descriptive-analytical method. The findings show that Imam Khomeini has a unique point of view about the temporal occurrence of immaterial beings, which presents a different meaning of time and occurrence by using the substantial movement. Time is not specific to material beings, and at a higher level, it is placed as an element in the service of the evolution of incorporeal beings. Hence, temporal occurrence is considered as an essential movement towards perfection. The purpose of this article is to answer the question: What is the temporal occurrence of incorporeal beings, its consequences and results in Imam Khomeini's philosophical system? The results show that immaterial beings also move towards perfection, and this movement does not mean entering the material time, but rather a kind of evolution in the immaterial dimension and beings.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Occurrence
  • Time
  • Immaterial Beings
  • World
  • Imam Khomeini

عنوان مقاله [العربیة]

الحدوث الزمانی فی المجردات؛آثاره ونتائجه فی النظام الفلسفی للإمام الخمینی

چکیده [العربیة]

الحدوث الزمانی للمجردات یعد أحد المواضیع الجدیدة فی الفلسفة الإسلامیة، ویتناول إمکانیة وکیفیة حدوث الکائنات غیر المادیة فی إطار الزمن. یستفید الإمام الخمینی من الأسس الفلسفیة لملا صدرا ونظریة الحرکة الجوهریة لتفسیر حدوث الکائنات غیر المادیة عبر الزمن وربطها بالزمان، ویعتبر هذا موضوعًا هامًا فی نظامه الفکری. هذا المقال تناول دراسة حدوث الکائنات غیر المادیة عبر الزمن باستخدام منهج وصفی ـ تحلیلی. تُظهر النتائج أن الإمام الخمینی یقدم رؤیة فریدة حول حدوث المجردات الزمانی، حیث یستخدم الحرکة الجوهریة لتقدیم مفهوم مختلف عن الزمان والحدوث. الزمان لیس مختصًا بالکائنات المادیة فقط، بل فی مرتبة أعلى، یعتبر عنصرًا فی خدمة تکامل الکائنات المجردة؛ ولذلک، ینظر إلى الحدوث الزمانی کحرکة داخلیة نحو الکمال. هدف هذا المقال هو الإجابة عن سؤال: ما هی الآثار ونتائج الحدوث الزمانی للموجودات المجردة فی النظام الفلسفی للإمام الخمینی؟ تظهر النتائج أن المجردات أیضًا تتحرک نحو الکمال، وهذه الحرکة لا تعنی الدخول فی الزمان المادی، بل تُعتبر نوعًا من التکامل فی البُعد غیر المادی للمجردات

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الحدوث
  • الزمان
  • المجردات
  • العالم
  • الإمام الخمینی
  • قرآن کریم.
  • امام خمینی;، سید‌روح‌الله (1385)، تقریرات فلسفه امام خمینی;، تقریر سیدعبدالغنی اردبیلی، تهران: مؤسسه تنظیم و نشرآثار امام خمینی;.
  • امام خمینی;، سید‌روح‌الله (1387)، تهذیب الاصول، تقریر جعفر سبحانی، تهران: مؤسسه تنظیم و نشرآثار امام خمینی;.
  • امام خمینی;، سید‌روح‌الله (1385)، الاستصحاب، تهران: مؤسسه تنظیم و نشرآثار امام خمینی;.
  • امام خمینی;، سید‌روح‌الله (1387)، مناهج الوصول الی علم الاصول، تهران: مؤسسه تنظیم و نشرآثار امام خمینی;.
  • امام خمینی;، سید‌روح‌الله (1400)، دانشنامه امام خمینی;، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی;.
  • امام خمینی;، سید‌روح‌الله (1370)، شرح دعای سحر، ترجمه سیداحمد فهری، تهران: نشر اطلاعات، چ1.
  • امام خمینی;، سید‌روح‌الله (1388)، آداب الصلاة، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی;.
  • امام خمینی;، سید‌روح‌الله (1375)، تفسیر سوره حمد، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی;.
  • امام خمینی;، سید‌روح‌الله (1377) شرح حدیث جنود عقل و جهل، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى;.
  • امام خمینی;، سید‌روح‌الله (1378)، سرّ الصلوة (معراج السّالکین وصلوة العارفین)، مؤسسه تنظیم و نشرآثار امام خمینی;.
  • امام خمینی;، سید‌روح‌الله (1378)، صحیفه امام، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی;.
  • امام خمینی;، سید‌روح‌الله (1382)، شرح چهل حدیث، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی;.
  • امام خمینی;، سید‌روح‌الله (1370) آداب الصلوة (آداب نماز)، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی;.
  • امام خمینی;، سید‌روح‌الله (1410ق)، تعلیقات على شرح «فصوص الحکم» و «مصباح الأنس»، قم: مؤسسه پاسدار اسلام.
  • امام خمینی;، سید‌روح‌الله (1382)، شرح حدیث جنود عقل و جهل، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی;.
  • امام خمینی;، سید‌روح‌الله (1375)، تفسیر سوره حمد، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی;.
  • امام خمینی;، سید‌روح‌الله (1379)، الطلب و الإراده، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی;.
  • امام خمینی;، سید‌روح‌الله (1376) مصباح الهدایه، با مقدمه آشتیانی، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی;.
  • امام خمینی;، سید‌روح‌الله (1387)، الرسائل العشره، تهران: مؤسسه تنظیم و نشرامام خمینی;.
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412ق)، مفردات الفاظ القرآن، تحقیق صفوان عدنان، بیروت ـ دمشق: دار القلم ـ دار الشامیه.
  • ملاصدرا، محمد بن ابراهیم (1981م)، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعه، بیروت: دار احیاء التراث العربی.