اعتدال در قلمرو نفس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

چکیده

ایجاد اعتدال در قلمرو نفس از دغدغه های اساسی فلاسفۀ اسلامی می باشد. مسئله این است:  بحث از اعتدال در قلمرو نفس آدمی از چه جایگاهی در دستگاه فلسفی و حکمت عملی فیلسوفان اسلامی برخوردار است و چه نقشی در زندگی فردی و مدنی و سیاسی ایفا می کند و مراد از آن چیست؟ و ادعا این است: که اعتدال وجود  توازن و تعادل بر قوای نفس است که از طریق حاکمیت عقل و شرع بر دیگر قوای نفس حاصل می شود در عین حال که اعتدال شرط کمال نفس و پایۀ همه فضایل مدنی و سعادت نفسانی می باشد . اگرچه اعتدال نفس نزد فلاسفۀ اسلامی از طریق حکومت دادن عقل و خِرَدورزی حاصل است، پرورش و رشد و شکوفایی آن در جامعه حاصل و از طریق سیاست فاضله تحصیل می‌شود. از این طریق است که فرد انسانی هم مدنی و نوع گرا می شود و  هم همراه با منافع خود به منافع دیگران می اندیشد، به طوری که  تعارض‌ها و تضادهای منافع او به همسویی و هماهنگی با منافع و مصالح هم‌نوعان  تبدیل می گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Moderation in Domain of Soul

نویسنده [English]

  • Murteza Yusofi Rad
faculty member of Islamic Sciences and Culture Academy
چکیده [English]

One of the main concerns of Islamic philosophers is the realization of moderation in domain of human soul. The question is: what is the status of this problem in philosophical system and practical wisdom of Muslim philosophers? What role does it play in individual, civil and political life and what do we mean by it? In responding to these questions it is claimed that moderation is a balance and equilibrium of the faculties of soul which is obtained when reason and revealed law govern the faculties of soul. In this view moderation is requisite for soul perfection and underlies all civil virtues and sorts of spiritual felicity. Nevertheless Islamic philosophers have not ignored the prominent role of the society and virtuous politics in promoting and developing the ethical quality of moderation. It is in this way that individual becomes civilized and philanthropist so that he can pursue his self-interests as well as the interests of others and as result there will be convergence and concordance of welfares rather than conflicts of interests

کلیدواژه‌ها [English]

  • Moderation
  • soul
  • primordial nature
  • intellect
  • Sharia (revealed Law)