حقیقت و چیستیِ «از‌خود‌بیگانگی»، از دیدگاه اندیشمندان مسلمان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکترای مدرسی معارف (مبانی نظری اسلام)، مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)

چکیده

یکی از مسائل انسان‌شناسی که برخی از متفکران دربارۀ آن پژوهش نموده‌اند «ازخودبیگانگی» است. در اینکه «ازخودبیگانگی» چیست و چگونه به وجود می‌آید، هر کس با توجه به دیدگاهی که دربارۀ ماهیت و حقیقت انسان اتخاذ نموده، جواب خاصی به آن داده است. در تحقیق حاضر، با بررسی و تحلیلِ تعاریف مختلفِ «ازخودبیگانگی»، ماهیت و چیستی این مفهوم بیان شده، و با بهره‌گیری از آیات و روایات به این نتیجه رهنمون گردیده است که حقیقت انسان همان نفس اوست که با تعابیری مانند «من» و «خود» از آن یاد می‌شود. رشد و تعالی این حقیقت وابسته به ارتباط داشتن با خداست، به طوری که اگر آدمی خدا را فراموش نماید و با او بیگانه شود، «خود» را فراموش نموده، از آن نیز بیگانه می‌شود. از این جهت، «ازخودبیگانگی» را باید در «بیگانگی از خدا» جستجو نمود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Truth and Nature of Self-alienation from the Perspective of Islamic Thinkers

نویسنده [English]

  • Seyyed Abedeen Bozorgi
Ph. D. of Imam Khomeini Research and Education Institute
چکیده [English]

One of the problems that have drawn attention of the thinkers who research on human nature is self-alienation. Questions on the nature of self-alienation and the way it comes about can be differently answered depending on the responses that each thinker gives to the questions on the nature and reality of man in his own perspective. The present article is an attempt to give an analytical study of various definitions of self-alienation and by making use of Quranic revelations and Traditions it concludes that the true nature of man is identified with his soul which is variously indicated by such terms as “self” and “I”. The perfection and transcendence of this reality rest on its relation with God so much so that if man forgets God and becomes alienated from Him, he will forget himself and become alienated from himself. Self-alienation, therefore, is to be traced back to alienation from God.

کلیدواژه‌ها [English]

  • self
  • soul
  • stages of soul
  • Self-Alienation
  • alienation from God