بررسی تحلیلی چگونگی ارتباط شادی و معناداری زندگی از دیدگاه اسلام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه معارف قرآن و عترت اصفهان

2 استادیار گروه معارف، واحد خمینی شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، خمینی شهر، اصفهان، ایران

3 کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه معارف قرآن و عترت اصفهان

چکیده

یکی از مباحث نوین در فضای فرهنگی جهان بحث شادی به‌عنوان یکی از هیجانات مثبت انسانی است، که در فضای فکری بعد از جنگ جهانی دوم و توجه به مباحث بهبود کیفیت زندگی در روان‌شناسی مثبت‌نگر پررنگ شد و، سپس، با ورود به حوزۀ برخی از معنویت‌های نوظهور و جریانات فلسفی تا هدف‌پنداری و عامل معناداری زندگی انسان برجسته شد. هدف این پژوهش آن است که به تبیین ارتباط صحیح شادی و معناداری زندگی از منظر آیات و روایات بنشیند. ازاین‌رو، این پژوهش با رویکرد مسئله‌محور و اتخاذ روش  عقلی-نقلی ابتدا به بررسی ماهیت شادی در سه دیدگاه روان‌شناختی، فلسفی و دینی پرداخته و، سپس، به تحلیل ارتباط شادی و معناداری نشسته است. در یافته‌های این پژوهش مشخص شد که ماهیت شادی مرکب از دو بعد احساسی و شناختی است و اینکه دیدگاه اسلام با توجه به دو سطح شادی مقدمه‌ای و معنوی و دو قسم شادی ممدوح و مذموم، و رویکرد فراطبیعت‌گرا در معناداری زندگی که بر دو مؤلفۀ هدف و ارزش تأکید دارد، شادی را تابعی از معناداری زندگی می‌داند و نه اینکه شادی عامل معناداری باشد، چه اینکه شادیِ مقدمه‌ای مقدمۀ رسیدن به معناداری است و شادیِ معنوی نتیجۀ وصول به هدف و معناداری است. در نتیجۀ نهایی نیز مشخص شد که دیدگاه اسلام هدف‌پنداری شادی در جریانات مختلف روان‌شناسی و لامائیزم و روشنفکری را برنمی‌تابد

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analytical examination of the Relation between Happiness and Meaning of Life in Islamic Perspective

نویسندگان [English]

  • Muhammad Hassan Yaqubiyan 1
  • Ahmad Masaeli 2
  • Fharifa Sadat Jomazadah 3
1 assistant professor in Quran and Etrat University
2 assistant professor in Islamic Open niversity of Khomeinishahr
3 postgrduate student of Quranic Sience in Quran and Etrat University
چکیده [English]

Of novel topics in cultural milieu in modern world is disscussion of happiness as one of the human positive affection that has drawn attention in the intellctual setting after world war II concerning wellfare in positive spsychology. With the rise of new forms of spirituality and current of philosophy come the fore as the element of meaning fullness. The present article is intended to explain the proper relation of happiness with meaning fulness in the mirror of holy verses and hadiths adopting rational and narative method. Having discussed three different philosophical psychological and religious method, the article attempt to survey the relation between happiness and meaning with the folllowing results: Happness is composed of two dimensions of cognition and feeling. It can be defined in two levels of prelimenary and spiritual and hence of two praiseworthy and plameworthy divisions. According to Islam happiness is not an element of but subject to meaningfulness of life for in a supernaturalistic approach emphasis is put on two components of purpose and value. Prelimenary happiness is preamble to making life meaningful and spiritual happiness is a result of reaching the desired end and meaningfulness of life. The article concludes that Islam does not approve the accound made by various currents of psychology, Lamaism and intellectualism which hold happiness as an end and objective

کلیدواژه‌ها [English]

  • happiness
  • meaningfulness of life
  • Islam