جنبۀ الهی علم انسان کامل در عرفان و شریعت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هینت علمی دانشگاه پیام نور استان تهران

چکیده

انسان کامل، هم از منظر عرفان و هم از نگاه شریعت، دو جنبه‌ای است: گاه آنچنان است که بر طارم اعلی نشیند و همۀ هستی همچون کف دست بر وی آشکار است و گاه هم پشت پای خود را نبیند و حتی از امور جزئی زندگی خود اطلاعی ندارد. این دو جنبۀ متعارض‌نمای علم انسان کامل سبب شده که اقوال گوناگونی در این مسئله شکل گیرد که در دو سوی افراط و تفریط جای دارد. عده‌ای قایل به علم فعلی حضوری نسبت به جمیع امور برای انسان کامل شده‌اند و، در مقابل، برخی چنین علمی را مردود دانسته و قایل به علم شأنی و ارادی شده‌اند.
این پژوهش، با روش توصیفی، تحلیلی و انتقادی و به دور از افراط و تفریط و با دیدگاهی نو یعنی «فعلیت در عین شأنیت»، کوشیده است نشان دهد که انسان کامل، در عین اینکه به همۀ امور علم بالفعلِ علی‌الدوام دارد، گاهی در اثر عدم توجه به بعضی از امور اظهار بی‌اطلاعی می‌کند، چون علم به علم ندارد

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Divine Aspect of Perfect Man in Mysticism and Sharia

نویسنده [English]

  • Muhammaad Reza Motaqian
faculty member of Payame Noor University
چکیده [English]

Both mysticism and Sharia hold Perfect man to be of two aspects: sometimes he is such a celestial realm that the whole being is clearly known to him, sometimes he is earthly that he knows nothing of even what is in front of him. These two paradoxical aspects of Perfect man’s knowledge gave rise to different opinions. On one extreme there are those who hold him to be of actual knowledge by presence of everything while on other side of extreme his enjoyment of such a presential knowledge is totally rejected and only knowledge at his will and proportion to his capacity was retained. Using descriptive- analytic with a critical approach devoid of extremist view the present article is to offer a new perspective of “actuality in terms of capability” and show that while perfect man enjoys actual and continuous knowledge, he might be subject to negligence because he is not aware of the mode and depth of knowledge

کلیدواژه‌ها [English]

  • Knowledge
  • Perfect Man
  • four journeys
  • actual knowledge
  • potential knowledge