بررسی و نقد قوۀ وهم و ادراکات آن در حکمت صدرائی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه شاهد

2 استادیار دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

از دیدگاه ملاصدرا، وهمْ مدرک معانی جزئی است و قوه‌ای مستقل نبوده بلکه عقل متنزل یا خیال متصاعد می‌باشد. وی بحثی مستقل در مورد چگونگی حصول ادراکات وهمی ننموده است ولی نگارندگان چگونگی وصول نفس به این‌گونه ادراکات را از جهت ادراکات خیالی و عقلی و اتحاد عالم با معلوم در هر مرتبه‌ای تحلیل و بررسی می‌کنند. مبانی صدرا در اثبات حدوث جسمانی قوۀ واهمه، اصالت وجود، ترکیب اتحادی ماده و صورت، و حرکت جوهری است. قضایاى وهمی چند دسته‌اند: جاری نمودن حکم معقول بر محسوس، مخالفت وهم با عقل در نتیجۀ قیاس، آرزوهاى دائم و مخوفات وهم. تأثیر وهمیات نیز سه مورد کلی است: قوّت متعارف نفوس، شرافت یا خباثت آنها

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Critical Study of the Faculty of Phantasm in Sadrian Philosophy

نویسندگان [English]

  • Mahmood Seidi 1
  • Ebrahim Noori 2
1 Assistant Professor at Shahed University
2 Assistant professor at University of Sistan and Baluchestan
چکیده [English]

For Sadra, the faculty of phantasm, viewed as being not separated faculty but as descended intellect or ascended imaginary, perceives non-universal meanings. Mulla Sadra has not studied the faculty and its way of attaining fantastic meanings separately; the authors, however, have studied its way of production with regard to intellectual and imaginary concepts and unity of knower and the known in each level. Sadra`s principles for proving corporeal state of phantasm consist in fundamentality of existence, unity of matter and form in existence, substantial motion. The productions of the faculty may be introduced as: considering sensible as intellectual, opposing intellect in the conclusion of deduction, permanent unreasonable wishes and fearful ideas. Effects by the faculty may be considered as unusual power in human souls, their purity or impurity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Human Soul
  • Phantasm
  • Imaginary
  • Ideas
  • Mulla Sadra