دیدگاه ملاصدرا درباره عقل عملی و داوری آن بر اساس آموزه‌های قرآن و حدیث

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه معارف دانشگاه علوم پزشکی فسا

10.22081/pwq.2018.66061

چکیده

مسئله اصلی در این تحقیق آن است که: دیدگاه ملاصدرا درباره عقل عملی، تا چه میزان با مستفاد از آیات و روایات همخوانی دارد؟ بنابراین، این تحقیق با دو پرسش مهم روبه‌روست: یکی، دیدگاه ملاصدرا درباره عقل عملی چیست؟ دوم، مستفاد از قرآن و حدیث درباره شئون عملی عقل چه می‏باشد؟ آنچه از مطالعه این مقاله به ‌دست می‌آید، آن است که مطابق آموزه‌های دینی، عقل دارای شئون علمی و ادراکی، و شأن عملی و تحریکی است. در مقابل، برخی از فیلسوفان اسلامی، شأن عقل عملی را ادراک امور مربوط به عمل انسان دانسته‌اند، و بین عقل عملی و عقل نظری در اصل شأنیت ادراک تفاوتی قایل نشده‌اند و برخی دیگر، شأن عقل عملی را از مقوله عمل و تحریک، و متفاوت از شأن ادراک عقل نظری برشمرده‌اند. کلمات ملاصدرا درباره عقل عملی با هر دو دیدگاه همسان است؛ اما با آنچه درباره شأن عملی عقل در آموزه‌های دینی وارد شده است، مقداری تفاوت دارد. هدف ما از این نوشتار آن است که با تحلیل کلمات ملاصدرا درباره عقل عملی و فهم آموزه‌های دینی در شئون عقل، به داوری دیدگاه ایشان بر اساس قرآن و حدیث بپردازیم؛ لذا روش ما در این مقاله توصیفی ـ تحلیلی همراه با تفسیر متن آیات و روایات است

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Mulla Sadra`s View on Practical Reason and Studying It on the Basis of Quranic and Traditional Teacings

نویسنده [English]

  • Mohammadhosein Raja`i
A Member of Science Board
چکیده [English]

Main issue of this study may presented as: How much does Mulla Sadra's perspective on practical reason match with the Quranic verses and narratives? Therefore, this research studies two important questions: the what of Mulla Sadra's perspective on practical reason and what understandable from the Qur'an and hadith in the field. As made clear in the paper, according to religious teachings, reason has a scientific and perceptual function, and a practical and provocative function. On the contrary, some Islamic philosophers have considered the function of practical reason as perceiving affairs related to human action, and have not viewed any distinction between practical reason and theoretical reason with regard to perception, while others have viewed the function of practical reason as action and motivation different from that of the theoretical reason. Mulla Sadra's words in the field agree with both views, but somewhat different from what said of practical function of reason in religious teachings. The purpose in the paper lies in analyzing the words of Mulla Sadra in comparison to religious teachings of the field; therefore, the method of the study is analytical descriptive along with commenting the text of the verses and narrations

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mulla Sadra
  • Practical Reason
  • Function of Perception
  • Practical Function
  • The Quran and Hadith