ماهیت و دلالت تجربه دینی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد و عضو هیئت علمی مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)

10.22081/pwq.2018.66121

چکیده

در باب تجربه دینی مباحث مهمی مطرح است، اما مهم‏ترین مباحث در این زمینه بر محور سه مسئله است: چیستی تجربۀ دینی، ارزش معرفت‏شناختی تجربه دینی به طور عام و ارزش الهیاتی تجربه دینی به طور خاص. در این پژوهش به اختصار این سه مسئله بررسی خواهد شد و تفاوت نگاه غربی و اسلامی به مسئله تجربۀ دینی و نقش متفاوت این پدیده در دو سنت یادشده خاطرنشان خواهد گردید. جان کلام این است که تجربۀ دینی برای صاحب تجربه ممکن است از ارزش معرفتی بالایی برخوردار باشد، اما کسانی که فاقد چنین تجربه‏ای هستند، الزام منطقی به قبول دستاوردهای آن ندارند؛ گرچه چنین تجربه‏هایی می‏توانند نقش تأییدی و الهام‏بخشی داشته باشند. برخی متألهان غربی تجربه دینی را گوهر دین پنداشته و برخی دین را مبتنی بر آن دانسته‏اند، اما در سنت اسلامی از تجربۀ دینی برای فهم عمیق‏تر دین و نیل به درجات بالاتری از ایمان سود جسته‏اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Substance and Denotation of Religious Experience

نویسنده [English]

  • Mohammad Fanaei Eshkevari
Professor at Imam Khomeini Educational Research Institute
چکیده [English]

Though there may be found notable discussions on religious experience, the most notable discussions in the field originate from three problems: the what of religious experience, epistemological value of religious experience generally viewed and theological value of religious experience particularly viewed. The paper studies the three problems, the difference between western view and Islamic view in the field and different part of the phenomenon in the two mentioned traditions. In short, though religious experience may carry high degree of epistemological value for those of experience, those lack of such experience may not be logically obliged to agree with them; it may be met only as a confirmation and aspiration. Some western philosophers have viewed religious as essence of religion and some viewed religion as being based upon it. While, in Islamic tradition, it religious experience has been used for deeper understanding and higher degree of faith.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Religious Experience
  • Mystical Theology
  • Feeling
  • Objectivity
  • the Proof of Religious Experience
  • Religion
  • Revelation