تقریب نظر ابن‌سینا و ملاصدرا درباره وجود رابط و رابطی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه باقرالعلوم(ع)

2 دانشجوی دکتری دانشگاه باقرالعلوم؛ عضو هیئت علمی گروه معارف، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، رفسنجان، ایران

10.22081/pwq.2019.67179

چکیده

مبحث علت و معلول یکی از مباحث مهم و دیرینه فلسفه است که در طول تاریخ، تطور معنایی قابل ملاحظه‌ای پیدا کرده، سرانجام در حکمت صدرایی به بحث رابط و مستقل انجامیده است. نزد ملاصدرا وجود رابط با وجود رابطی تفاوت دارد، ولی اینکه آیا قبل از ملاصدرا کسی توانسته است با گذر از وجود رابطی به وجود رابط نزدیک شود یا تنها او توانسته در وجودشناسی تحول پدید آورد، مسئلهای است که در این مقاله با مراجعه به آثار ابن‌سینا مورد بررسی قرار می‏گیرد.
نظر به اینکه باور به وجود رابطی معلول با فطرت توحیدی سازگار نیست، نمیتوان قبول کرد ژرفاندیشی مانند ابن‌سینا که با برداشتن گامهای اولیه لازم، در تعالی فلسفه ملاصدرا نقش مؤثر داشته است، در وجود رابطی متوقف شده باشد. توجه ابن‌سینا به ذاتی بودن وابستگی و نیازمندی برای موجود نیازمند، شاهد بر آن است که ایشان به رابط دانستن معلول نزدیک شده بود. این تحقیق با روش تحلیلی ـ توصیفی صورت گرفته است و نتیجهای که از آن به دست میآید، آن است که ابن‌سینا زمینه ورود به وجود رابط را فراهم کرده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Avicenna`s Approximation to Mulla Sadra in Rabit, intermediary, and Rabiti, Copula, Existence

نویسندگان [English]

  • Yarali Kord Firuzjayi 1
  • Gholamreza Azimi Raviz 2
1 Associate professor at Baqir al-Olum University
2 Phd student at Baqir al-Olum University
چکیده [English]

The topic of cause and effect is one of the important and longstanding issues of philosophy that has been subject to considerable semantic change over the course of history and eventually led to an independent and interactive discussion in Sadra's philosophy. As viewed by Mulla Sadra, wujudi rabit differs from wujudi rabiti; but the problem that whether philosophers before Mulla Sadra have found it out or not, is an issue which is examined in the paper based on Avicenna`s works. With regard to the fact that belief in the effect`s wujudi rabiti is not compatible with monotheistic nature, it may not be acceptable that a deep philosopher like Ibn Sina, having been of essential effect in appearance of Mulla Sadra's philosophy, has stopped in the level of wujudi rabiti. Ibn Sina's attention to the inherent need of contingent being shows that he has approached idea of effect`s wujudi rabit. This research with a descriptive and analytical method has proved the claim clear

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ibn Sina
  • Mulla Sadra
  • Independent Existence
  • Wujudi Rabiti
  • Wujudi Rabit

عنوان مقاله [العربیة]

تقریب رأیی ابن سینا و ملاصدرا فی الوجود الرابط والرابطی

چکیده [العربیة]

من المسائل المهمة و القدیمة فی الفلسفة مسألة العلة والمعلول والتی تغیر معناه کثیرا عبر التاریخ و أخیراً فی فلسفة الصدرا وصل إلى مبحث الرابط والمستقل.
وعند ملاصدرا یختلف الرابط عن الرابطی، لکن هل استطاع احد قبل ملاصدرا الوصول إلى الرابط عبر الوجود الرابطی؟ أم هو الوحید الذی احدث تحولاً کهذه فی مستوى المعرفة عن الوجود؟ و هذه المسألة تدرس فی هذه المقالة بمراجعة آثار ابن سینا.
وحیث أن قبول الوجود الرابطی یتناقض مع الفطرة التوحیدیة، لایمکن القبول بأن مفکر عمیق کإبن سینا توقف عن الوجود الرابطی، و هو من قام بخطوات أولى ساهمت فی تطویر فلسفة ملاصدرا.
انتباه إبن سینا إلى ذاتیة التعلق و الحاجة للمعلول، دلیل على أنه تقرب إلى اعتبار المعلول کوجود رابط. هذا البحث تم بمنهج وصفی تحلیلی و النتیجة أن إبن سینا مهد الأرضیة لمسألة الوجود الرابط.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • ابن سینا
  • ملاصدرا
  • الوجود المستقل
  • الوجود الرابطی
  • الوجود الرابط