نقش تطهیر خیال در وصول به مقام توحید الهی از منظر علامه طباطبائی و آیت‌الله جوادی آملی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد و عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع)

2 دانشجوی دکتری فلسفه اسلامی دانشگاه باقرالعلوم(ع) (نویسنده مسئول)

10.22081/pwq.2019.67895

چکیده

در حکمت متعالیه، قوۀ خیال از مهم‌ترین مراتب وجودی انسان به شمار می‌آید که با حرکت جوهری از قوۀ حس ارتقا می‌یابد و قبل از قوۀ ادراک عقلی قرار می‌گیرد. در صورتی که آدمی از این قوه تحت کنترل عقل استفاده کند و بدین وسیله، خویش را از توقف در مرتبۀ ادنی و تکثّر در صور و معانی ماهوی نجات دهد، می‌تواند از طریق این قوه به تعالی و وصول به مقام توحید الهی برسد. از این قوه به دلیل داشتن برخی از ویژگی‌های قوۀ حس و قوۀ عقل، با عنوان «قوۀ برزخی» نیز یاد کرده‌اند.
تلاش بر آن است تا با تحلیل آرای علامه طباطبائی و آیت‌الله جوادی آملی، نقش تطهیر خیال را برای وصول به مقام توحید الهی تبیین شود. ایشان بر مبنای یگانگی نفس و قوا و اتحاد علم و عالم و معلوم، معتقدند اگر عقل نظری و عملی متحد شوند، می‌توان به وسیلۀ قوۀ خیال به مقام توحید الهی دست یافت؛ زیرا با متمرکز کردن قوۀ خیال در سیر آفاقی و انفسی، و نیز مراقبه و کنترل
آن به وسیلۀ جمع همّت‌ها تحت قوه عاقله، وصول به مقام حقانی میسور خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Role of Purifying Human Imagination in Attaining Divine Unity as Viewed by Allameh Tabataba`i and Ayatollah Javadi Amoli

نویسندگان [English]

  • Mohammd Mahdi Gorjian 1
  • Roghayeh Yousefi Sooteh 2
1 Professor at Baqer Ul-Olum University
2 Phd Student
چکیده [English]

In transcendent philosophy, the imagination is one of the most important aspects of the human being, which is promoted by the inward movement of the senses and precedes the intellect. If one uses this faculty under the control of the intellect and thereby rescues himself from stopping and the multiplicity of conceptual forms and meanings, he can attain divine monotheism through this power. This faculty has also been referred to as "the power of purgatory" because of its being in common in the field of some characteristics of sense and intellect. An attempt is made to explain the role of the purification of the imagination in attaining divine monotheism by analyzing the views of Allameh Tabataba'i and Ayatollah Javadi Amoli. On the basis of the unity of the mind and the powers and the unity of the knowledge, the knowing and the known, they believe that if the theoretical reason the and practical reason be united, one may achieve the divine monotheism by the power of imagination, because by focusing the imagination on outer and inner journey as well as its control by human will under the rule of the faculty of intellect, attaining the Truth would be possible.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imagination
  • Monotheism
  • Theoretical Reason
  • Practical Reason
  • Purification of Imagination
  • Allameh Tabataba'i
  • Javadi Amoli

عنوان مقاله [العربیة]

دور تطهیر الخیال فی الوصول إلى مقام التوحید الإلهی عند العلامة الطباطبایی و آیت الله جوادی آملی

چکیده [العربیة]

فی الحکمة المتعالیة تعتبر قوة الخیال من اهم مراتب وجود الإنسان، والتی ترتقی بحرکة جوهریة من قوة حسیة وتقع فی مرتبة ماقبل قوة الإدراک العقلی.
وعندما یستخدم الإنسان قوة الخیال بسیطرة العقل علیها و بالتالی ینقذ نفسه من التوقف فی أدنى المراتب و من التکثر فی الصور والمعانی الماهویة، یمکنه الوصول إلى مقام التوحید الإلهی عبر هذه القوة. وقد یطلق على هذه القوة "القوة البرزخیة" بسبب أنها تتمتع ببعض من خصائص قوتی الحس والعقل.
نحاول فی هذه المقالة تبیین دور الخیال فی الوصول إلى مقام التوحید، عبر تحلیل رأیی العلامة الطباطبایی و آیت الله جوادی آملی؛ حیث یعتقدان أنه بنائاً على اتحاد النفس والقوى، واتحاد العلم والعالم والمعلوم، إذا یتم اتحاد العقل النظری والعملی یمکن الوصول إلى مقام التوحید الإلهی بواسطة قوة الخیال؛ لأنه بترکیز قوة الخیال فی سیر الآفاقی والأنفسی و أیضاً مراقبتها و التحکم بها بوضع الهِمَم تحت سیطرة القوة العاقلة یمکن الوصول إلى المقام الحق.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • قوة الخیال
  • التوحید
  • العقل النظری
  • العقل العملی
  • تطهیر الخیال
  • العلامة الطباطبایی
  • جوادی آملی

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار