مبانی عرفانی- صدرایی حقیقت مرگ با نگاهی به آیات و روایات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار و عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)

10.22081/pwq.2021.70476

چکیده

بی‌تردید مرگ به معنای انتقال از یک عالم به عالم دیگر است؛ ولی انتقال به معنای حرکت از یک مکان مادی به مکان مادی دیگر، هم در مورد نفس و روح مجرد و هم در مورد عوالم بعدی، یعنی دو عالم مثال و عقل که مجرد از ماده‌اند، بی‌معناست. مطابق مبانی عرفانی و صدرایی، انسان موجودی چندمرتبه‌ای است و هر مرتبة آن در یکی از مراتب عالم حضور دارد و جابجایی او بین عوالم مادی و مجرد، نه به صورت مادی و مکانی بلکه به صورت تغییر «توجه و تمرکز» نفس است که یا با اختیار خود انسان یا بدون اختیار او و بر اثر غلبه و سلطة بی‌اختیار «احکام یک عالم» اتفاق می‌افتد. بر اساس این آموزه، بیشترین توجه نفس با اختیار خود یا بدون اختیار، خواه موقت و خواه دائم به هر مرتبه‌ای از خود و هر عالمی باشد، انسان با ‌اختیار یا بی‌اختیار، موقتاً یا دائماً به آن مرتبه و آن عالم منتقل می‌شود. بنابراین حقیقت مرگ، انتقال با‌اختیار یا بی‌اختیارِ توجه و تمرکز نفس از دنیا به آخرت است، نه جابجایی مادی و مکانی انسان یا روح مجرد او.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Mystical-Sadrian Principles of the Truth of Death by with a Look at Verses and Hadiths

نویسنده [English]

  • Ahmad Saeedi
Associate professor, Imam Khomeini Research and Education Institute
چکیده [English]

Undoubtedly, death means transfer from one world to another; But transference means moving from one material place to another, both in the case of the immaterial soul and spirit, and in the case of the other worlds, the two worlds of mithal and aql, which are free from matter. According to mystical and Sadrian principles, man is a multifaceted being and each level is present in one of the levels of the universe and his movement between material and immaterial worlds, not materially and spatially but as a change of "attention and concentration" of the soul that occurs with or without one`s free will as a result of the involuntary domination of the "rules of a world." According to this doctrine, the most attention of the soul, voluntarily or involuntarily, whether temporarily or permanently, to any level of itself and any world, man is voluntarily or involuntarily transferred, temporarily or permanently to that level and that world. Thus, the truth of death is the voluntary or involuntary transfer of the attention and concentration of the soul from this world to the hereafter, not the material and spatial displacement of man or his immaterial soul.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Death
  • Soul
  • Body
  • Mysticism
  • Sadr al-Muta'allihin

عنوان مقاله [العربیة]

المبادئ العرفانیة- الصدریة لحقیقة الموت بالنظر إلى الآیات والأحادیث

چکیده [العربیة]

لا شک فی أن الموت یعنی الانتقال من عالم إلى عالم آخر. لکن الانتقال یعنی الحرکة من مکان مادی إلى مکان مادی آخر، کذلک فی حالة النفس والروح المجردة وأیضاً فی حالة العوالم التالیة، فهی تصبح بلا معنى أی فی عالمی المثال والعقل المجردین من المادة. بناء على المبادئ العرفانیة الصدریة، فإن الإنسان مخلوق متعدد المستویات وکل مستوى من مستویاته موجود فی أحد مستویات العالم کما ان تنقله یکون بین العوالم المادیة والمجردة، لیس بشکل مادی او مکانی ولکن على شکل تغییر فی "اهتمام وترکیز" النفس والذی یحدث بارادة الانسان الحرة أو خارج عن إرادته نتیجة غلبة وسلطة اللاارادة "لأحکام أحد العوالم". وعلى أساس هذه التعلیمات، فإن أغلب انتباه النفس بشکل ارادی أو غیر إرادی، مؤقتاً کان أم دائماً، وفی أی مستوى کان من ذاته وأی عالم، یتم نقل الإنسان بشکل ارادی أو غیر إرادی وبشکل دائم أو مؤقت إلى ذاک المستوى وذاک العالم. وعلیه فإن حقیقة الموت هی الانتقال الارادی او غیر الارادی لاهتمام النفس وترکیزها من الدنیا إلى الآخرة، ولیس الانتقال المادی والمکانی للإنسان أو لروحه المجردة

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الموت
  • الروح
  • الجسد
  • العرفان
  • صدر المتألهین(ره)

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار