نقد و بررسی دیدگاه لایب‌نیتس در مورد جوهر مادی از منظر ملاصدرا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای فلسفه فیزیک دانشگاه باقرالعلوم(ع)

2 استاد و عضو هیئت علمی‌دانشگاه باقرالعلوم(ع)

10.22081/pwq.2022.73201

چکیده

حقیقت جسم و جوهر مادی همواره مورد بحث و نظر میان فیلسوفان بوده است و نظرات مختلفی در مورد آن وجود داشته و دارد. لایب‌نیتس با ابداع مفهوم مناد و برشمردن اوصافی برای آن تبیین خاصی از حقیقت جسم می‌دهد. هدف پژوهش حاضر نقد و بررسی دیدگاه او در مورد جسم و ویژگی های آن بر اساس روش عقلی در حکمت اسلامی ‌می‌باشد. یافته تحقیق این است که او گرچه در مواردی همچون اثبات جوهریت برای جسم و ادراک تشکیکی برای مطلق جسم به حکمت متعالیه نزدیک می‌گردد اما با تعریف نادرستی که از مفهوم اتصال می‌دهد در پی آن است که برخلاف حکمت اسلامی‌امتداد را در جسم نه امری ذاتی بلکه امری ثانوی و عرضی معرفی کند. همچنین او با موهوم دانستن بُعد و امتداد در جسم، مفهوم «نـیرو» را بـه عنوان اصل اشیاء مطرح می‌کند در حالی که
بنابر فلسفه اسلامی ‌نیرو عرض بوده و نمی‌تواند تشکیل دهنده جوهر و ذات جسم باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Critique of Leibniz's View of Material Substance from Mulla Sadra's Perspective

نویسندگان [English]

  • Ali chehreghani 1
  • Yar Ali Kurd Firoozjaei 2
1 Phd student of Philosophy of Physics, Baqir al- Olum University
2 Professor, Baqir al- Olum University
چکیده [English]

The truth of the material body and substance has always been discussed and studied by philosophers, and there have been various opinions about it. Leibniz gives a special explanation of the truth of the body by inventing the concept of monad and enumerating the attributes for it. The purpose of this study is to critique his views on the body and its characteristics based on the rational method in Islamic wisdom. The finding of the research is that although in cases such as proving substantiality for the body and the gradational perception for the absolute body, he approaches the transcendent wisdom, with the incorrect definition he gives of the concept of connection, he, in contrast to Islamic wisdom, views extension not as an essential property for body but as a secondary and transverse property; He also introduces the concept of "force" as the principle of objects by viewing the dimension and extension as something imaginary in body; While according to Islamic philosophy, force is accidental and may not constitute the substance and essence of body

کلیدواژه‌ها [English]

  • Material Substance
  • Monad
  • Extension
  • Simplicity
  • Mulla Sadra
  • Leibniz

عنوان مقاله [العربیة]

نقد وجهة نظر لیبنیز للموجود المادی من وجهة نظر ملاصدرا

چکیده [العربیة]

لطالما ناقش الفلاسفة حقیقة الجسم المادی والجوهر، وکانت هناک آراء مختلفة حول هذا الموضوع. یعطی لایبنیز شرحًا خاصًا لحقیقة الجسم من خلال اختراع مفهوم المناد وبیان صفات له. والغرض من هذه الدراسة هو نقد آرائه عن الجسم وخصائصه على أساس المنهج العقلی فی الحکمة الإسلامیة. النتیجة التی توصل إلیها البحث هی أنه على الرغم من أنه یقترب من الحکمة المتعالیة فی حالات مثل إثبات جوهریة الجسم والإدراک التشکیکی لمطلق الجسم، ولکنه یحاول خلافا للفلسة الإسلامیة وبالتعریف الخاطئ الذی یقدمه لمفهوم الاتصال، یقدم الامتداج فی الجسم لیس کصفة ذاتیة بل کشیء ثانوی وعرضی. کما أنه یعتبر البعد والامتداد فی الجسم أمران موهومان و یقدم مفهوم "القوة" کمبدأ للأشیاء. فی حین أن القوة وفقًا للفلسفة الإسلامیة هی عرض، ولا یمکن أن تشکل جوهر الجسم وذاته.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الجوهر المادی
  • الموناد
  • الامتداد
  • البساطة
  • الملاصدرا
  • لایبنیز