انفکاک‌ناپذیری دوگانه‌انگاری جوهری از دوگانه‌انگاری ویژگی از منظر فلسفه اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش‏ آموخته دکتری فلسفه مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)

10.22081/pwq.2023.74178

چکیده

دوگانه­انگاری ویژگی را به این دلیل که ویژگی‌های ذهنی را غیر فیزیکی تلقّی کرده است، باید جدّی گرفت. این دیدگاه که دیوید چالمرز چهره مطرح آن محسوب می­شود، نه‌تنها از فیزیکالیسم تقلیل‌گرا عبور کرده، بلکه فیزیکالیسم غیر تقلیل‌گرا را نیز نادرست دانسته و با قول به قوی‏بودن نوخاستگی در امور ذهنی، عملاً آنها را خارج از دسترس فیزیک معرفی کرده است. با وجود این نظریه مزبور در ساحت جوهر، فیزیکالیسم محسوب می‌شود؛ یعنی قایل است انسان جوهراً  فیزیکی است؛ ولی از حیث ویژگی دارای دو گونه ویژگی فیزیکی و غیر فیزیکی (ذهنی) است. در مقاله پیش رو دوگانه­انگار ویژگی را ملزم به پذیرش دوگانه­انگاری جوهری کرده‌ایم. برای این کار از مبانی فلسفه اسلامی استفاده کرده و عرض را به دلیل وجود فی­نفسه لغیره و تغایرِ غیر تباینی آن­ با جوهرش، شأن جوهر معرفی کرده و به دلیل حلول شأن در ذی‌شأن، هر وصف و تغییر در شأن را وصف و تغییر جوهر معرفی نموده­ایم و مآلاً بدین نتیجه رسیده‌ایم که جوهر فیزیکی بدن نمی‌تواند حامل ویژگی‌های غیر فیزیکی ذهنی باشد، بلکه ویژگی‌های ذهنی جواهر مناسب خود را می‌طلبند

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Inseparability of Substantial Dualism from Characteristic Dualism from the Perspective of Islamic Philosophy

نویسنده [English]

  • Mohammad Hasan fateminia
Phd from Imam Khomeini Research and Education Institute
چکیده [English]

The inseparability dualism, as considers mental particularities as incorporeal, should be taken seriously. This view, of which David Chalmers is considered the current figure, not only has passed reductionist physicalism, but also considered non-reductionist physicalism to be incorrect and viewing the strength of emergentism in mental matters, has practically introduced them beyond the reach of physics. However, the theory, in the case of substance, is considered physicalism; in other words, It implies physicalness of human substance, but in terms of characteristics, it has two types of physical and non-physical (mental) characteristics. In the present article, it has been shown that it is necessary for the viewers of characteristic duality to accept substantial duality. For this purpose, the foundations of Islamic philosophy have been used; on this basis, the unity of in-itself-existence of accident with its for-another-existence would lead to the unity of accident and substance and, therefore, accident would be a mode of substance not something other than it. In this way, every quality and change of accident is known as being of substance. And finally, it has been concluded that physical substance of human body cannot be the carrier of non-physical mental characteristics, rather the mental characteristics require their appropriate substances.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Duality in Characteristic
  • Duality in Substance
  • Subjective Characteristic
  • Accident
  • Substance
  • Mode

عنوان مقاله [العربیة]

عدم قابلیة الفصل بین الثنائیة الجوهریة و ثنائیة الخصائص من منظور الفلسفة الإسلامیة

چکیده [العربیة]

یجب أن تؤخذ ثنائیة السمات او الخصائص على محمل الجد لأنها تعتبر الصفات والکیفیات العقلیة غیر مادیة. وجهة النظر هذه، التی یعتبر دیفید تشالمرز الشخصیة البارزة فیها، لم تتجاوز المادیة الاختزالیة فحسب، بل اعتبرت أیضًا المادیة غیر الاختزالیة غیر صحیحة، ومن خلال القول بقوة الحداثة فی الأمور العقلیة، قدمها عملیًا بعیدًا عن المنال الفیزیاء. على الرغم من هذه النظریة، فإنها تعتبر مادیة فی مجال الجوهر؛ هذا یعنی أن الإنسان فی جوهره جسدی؛ ولکن من حیث الخصائص، لها نوعان من الخصائص الجسدیة وغیر الجسدیة (العقلیة). فی المقالة هذه، نلزم نظریةثنائیة الخصائص لقبول الثنائیة الأساسیة. لهذا الغرض، استخدم أسس الفلسفة الإسلامیة و أن وجود العرض وجود فی نفسه ولغیره، وأن تغایره مع الجوهر تغایر غیر تباینی، فهو شأن من شئون الجوهر، وبسبب حلول الشأن، فی ذی الشأن، فکل وصف وتغییر فی العرض فهو وصف و تغییر فی الجوهر، وتوصلنا إلى استنتاج مفاده أن الجوهر المادی للجسد لا یمکن أن یکون حاملًا لخصائص عقلیة غیر جسدیة، بل إن الخصائص العقلیة تتطلب جوهرة مناسبة لها

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • : ثنائیة الصفات
  • ثنائیة جوهریة
  • الصفة الذهنیة
  • العرض
  • الجوهر
  • الشأن