واکاوی تأثیر شناختی عواطف بر فهم پدیده‌ها از دیدگاه مولوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه ادیان و مذاهب

2 استادیار و عضو هیئت علمی موسسه آموزش عالی هنر و اندیشه اسلامی

3 مربی و عضو هیئت علمی مدرسه اسلامی هنر قم

10.22081/pwq.2023.74728

چکیده

کارکردهای شناختی عواطف در سال‌های اخیر به طور ویژه مورد توجه معرفت‌شناسان قرار گرفته است. از مهم‌ترین چالش‌ها در این زمینه آن است که آیا می‌توان از عواطف به عنوان ابزاری در جهت فهم بهتر یک پدیده سود برد. دو دسته از پاسخ‌ها را می‌توان ناظر به این پرسش مشاهده نمود. گروهی عواطف را مانع کسب شناخت و فهم درست از پدیده‌ها معرفی کرده می‌کنند و گروهی دیگر مدافع کارکردهای مثبت شناختی برای عواطف‌اند. از آنجا که بازخوانی و بازسازی سنت عرفانی ما حاوی بصیرت‌های راهگشایی در باب مسائل روز است، هدف پژوهش حاضر بررسی دیدگاه مولانا جلال‌الدین محمد بلخی در راستای پرسش فوق و ارائه تحلیلی از چگونگی تأثیر مواجهه عاطفی در فهمِ بهتر یک پدیده است. به منظور کشف دیدگاه وی، علاوه بر مثنوی معنوی به فیه ما فیه و مکتوبات مولوی نیز رجوع شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد از منظر مولوی، مواجهه عاطفی با یک پدیده می‌تواند از طریق ایجاد همدلی و تغییر در نحوه توجه به آن، زمینه‌ساز فهم بهتر آن گردد. همچنین از آنجا که هر فرایند عاطفی شامل ارزیابی و قضاوت درباره یک پدیده است، مطابق نظرگاه عرفانی مولانا، زمانی مخاطب می‌تواند به این ارزیابی اعتماد کند که به لحاظ معنوی از صفای باطنِ لازم برخوردار باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of the Cognitive Effect of Emotions on One`s Perception of Phenomena from the View of Maulawi

نویسندگان [English]

  • Seyed Abbas Haghayeghi 1
  • seyed abolghasem hoseyni (zharfa) 2
  • Ahmad Shahdadi 3
1 Phd student, University of Religions and Denominations
2 Assistant professor, High Education Institute of Islamic Art and Thought
3 Member of Board, Islamic School of Art, Qom
چکیده [English]

In recent years, the cognitive functions of emotions have received special attention from epistemologists. One of the most important challenges in this field is whether emotions can be used as a tool to better understand a phenomenon. Two groups of answers can be seen regarding this question. One group presents emotions as an obstacle to gaining knowledge and understanding of phenomena, and another group advocates positive cognitive functions for emotions. Since the rereading and reconstruction of our mystical tradition contains insightful insights into the issues of the day, the purpose of the current research is to examine the opinion of Maulana Jalaluddin Muhammad Balkhi in line with the above question and to provide an analysis of how emotional exposure leads to a better understanding of a phenomenon. In order to discover his point of view, in addition to spiritual Mathnavi, we have also referred to Fieh Ma Fieh and Maulavi's writings. The findings of the research show that from Maulavi's point of view, emotional encounter with a phenomenon can lead to a better understanding of it by creating empathy and changing the way of paying attention to it. Also, since every emotional process includes evaluation and judgment about a phenomenon, according to Rumi's mystical point of view, the audience can trust this evaluation when they have the necessary spiritual purity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Emotions
  • Understanding
  • Emotional Encounter
  • Maulavi

عنوان مقاله [العربیة]

تحلیل التأثیر المعرفی للعواطف على فهم الظواهر من وجهة نظر المولوی

چکیده [العربیة]

فی السنوات الأخیرة، حظیت الوظائف المعرفیة للعواطف باهتمام خاص من علماء المعرفة. أحد أهم التحدیات فی هذا المجال هو ما إذا کان یمکن استخدام العواطف کأداة لفهم الظاهرة بشکل أفضل. یمکن رؤیة فئتین من الإجابات بخصوص هذا السؤال. تعرض إحدى المجموعات العواطف کعقبة أمام اکتساب المعرفة وفهم الظواهر، وتدافع مجموعة أخرى عن الوظائف الإدراکیة الإیجابیة للعواطف. نظرًا لأن إعادة قراءة وإعادة بناء تراثنا العرفانیة تحتوی على رؤى ثاقبة حول قضایا الیوم، فإن الغرض من البحث الحالی هو فحص رأی مولانا جلال الدین محمد بلخی بما یتماشى مع السؤال أعلاه وتقدیم تحلیل کیف التعرض العاطفی یؤثر على فهم أفضل للظاهرة. من أجل اکتشاف وجهة نظره، بالإضافة إلى کتابه المثنوی المعنوی، أشرنا أیضًا إلى کتاب فیه ما فیه ومکتوبات مولوی. تظهر نتائج البحث أنه من وجهة نظر مولوی، یمکن أن یؤدی اللقاء العاطفی مع ظاهرة ما إلى فهم أفضل لها من خلال خلق التعاطف وتغییر طریقة الانتباه إلیها. أیضًا، نظرًا لأن کل عملیة عاطفیة تتضمن تقییمًا وحکمًا على ظاهرة ما، وفقًا لوجهة نظر الرومی الصوفیة، یمکن الوثوق بهذا التقییم عندما یکون لدیه الشخص النقاء الروحی اللازم.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • العواطف
  • التفاهم
  • اللقاء العاطفی
  • مولوی